دیدار محرمانه برای انتقال آب خزر به سمنان

انتقال آب از خزر به کویرمرکزی ایران و استان سمنان یکی از قدیمی‌ترین وجنجالی‌ترین طرح‌های انتقال آب در ایران است. این طرح در دوره‌های مختلف به اشکال مختلف مطرح شده است. قدیمی‌ترین ایده برای این انتقال آب طرح مشهور و البته خنده‌دار ایران رود بود،که طی آن دریای خزر و دریای عمان به هم مرتبط می‌شدند.

در دوره‌های بعدی طرح‌های دیگری که البته دست‌کمی از طرح ایران رود نداشتند، مطرح شدند و این انتقال آب در دوره احمدی‌نژاد حتی به صورت رسمی آغاز  و عکس‌هایی از لودرهایی در کنار دریا منتشر شد. اما آن‌طرح به دلیل کمبود بودجه متوقف ماند.

در دولت محیطزیستی اما این طرح با رعایت مثلا الزامات محیط‌زیستی دوباره به شکل تازه‌ای مطرح شد. اما کیست که نداند در این سال‌ها اصطلاح «با رعایت الزمات محیط زیستی» اسم رمز بی اثر کردن همان « الزمات محیط زیستی» ای است که می‌گویند؛ این طرح نباید اجرا شود. در طرح جدید قرار شد با احداث ایستگاه شیرین‌سازی آب خزر در کنار دریا، آب شیرین شده و به وسیله خطر لوله و ایستگاه‌های پمپاژ به سمنان منتقل شود.

این طرح هم مشکلات بسیاری داشت، افزایش شوری دریای خزر که همین حالا هم با مشکل تبخیر ناشی از افزایش دما دست و پنجه نرم می‌کند، عبور خط لوله و ایستگاه‌های پمپاژ از میانه جنگل‌های هیرکانی و دو نیم کردن یکی از متنوع‌ترین و غنی‌ترین زیستگاه‌های و مناطق حفاظت شده ایران و مصرف بالای انرژی برای پمپاژ آب از جمله مشکلات مهم این طرح جدید بودند.

در آخرین اظهار نظرهای رسمی در باره این طرح، اما مديركل دفتر ارزيابي اثرات زيست‌محيطي سازمان حفاظت محيط‌زيست 25 تیرماه گفت ؛ تمامي طرح‌هاي تأمين و انتقال آب در دولت يازدهم مشمول انجام ارزيابي اثرات زيست‌محيطي است و مجوزي براي انتقال آب خزر به فلات مركزي صادر نشده است.حميد جلالوندي در توضیح بیشتر موضوع گفت بود:« مشكلات عمده در طرح انتقال آب خزر به فلات مركزي به لحاظ زيست‌محيطي و حتي اجتماعي در مبداء و مسير انتقال، همچنين عدم‌دريافت پاسخ مناسب براي ابهامات مطرح شده از سوي بخش كارشناسي سازمان حفاظت محيط‌زيست منجر به عدم‌صدور مجوز اجراي اين طرح شده است».

اما حالا و در کمتر از 2 ماه و بعد از روی کار آمدن دولت دوازدهم و ریاست عیسی کلانتری بر سازمان حفاظت محیط‌زیست، دوباره زمزمه‌های این انتقال بر سرزبان‌ها افتاده است. مخصوصا که حالا محمد درویش خبر از ملاقات‌های بی سر و صدا برای جلب موافقت این انتقال خبر داده است، این احتمال بیشتر از قبل قوت گرفته است.

این اطلاعات در کنار شواهدی همچون صدور مجوز‌های معدن‌کاری در ابتدای ریاست عیسی کلانتری و حرف‌های او در باره مناطق حفاظت شده، نگرانی‌ها را از صدور مجوز برای طرح‌های به شدت مخرب محیط‌زیست افزایش داده است.

حال باید دید عیسی کلانتری که در این مدت کوتاه ماموریتش را نجات آب عنوان کرده و حتی با بی اهمیت جلوه داده زیستگاه‌های حفاظت شده و گونه منحصر به فردی همچون یوزپلنگ و تنوع زیستی در مقابل آب، موجی از انتقادات را به جان خریده، در این باره چه تصمیمی خواهد گرفت.

قطعا صدور این مجوز در شرایطی که جدید‌ترین مطالعات نشان داده دریای خزر با سرعت زیاد وبه دلیل افزایش دمای یک درجه‌ای منطقه در حال تبخیر شدن است، تاثیر به‌سزایی بر سرعت گرفتن فرآیند مرگ دریای خزر خواهد داشت وچه بسا باعث اعتراض کشورهای همسابه وذی‌نفع دریای خزر شده ویا مسابقه‌ای برای بهره برداری از آب خزر و مرگ سریع‌تر آن‌را کلید بزند.

سابقه کلانتری البته نشان می‌دهد، آن‌چه او نجات آب می‌خواند، ممکن است با آن‌چه فعالان محیط‌زیست و متخصصان این حوزه از نجات آب در ذهن دارند، تفاوت‌های بنیادین داشته باشد. چرا که او همان کسی است که برای نجات ارومیه که خود قربانی سدسازی و انتقال آب شده بود،رود زاب را که پایابش تالاب‌هایی در کشور عراق بود، قربانی انتقال آب کرد، با این بهانه که آب این رود از کشور خارج می‌شود.

این مختصات و البته انتقاداتی که متخصصان محیط‌زیست بر عملکرد او در ستاد احیا دارند و البته حرف‌های این چند وقت اخیر نشان می‌دهد؛ عیسی کلانتری همان‌طور که خودش گفته تصویر درستی از محیط‌زیست وعملکرد سامانه‌های طبیعی و اکوسیستم‌ها در ذهن ندارد و آن‌ها را به خوبی نمی‌شناسد. اودر بهترین حالت نشان داده برای حفظ آب قایل به مرزهایی است که سیاست‌مداران کشیده‌اند، غافل از این‌که طبیعت پشیزی برای این مرزها ارزش قایل نیست و فراتر از مرزها به اقدامات مخرب ما واکنش نشان خواهد داد.

تنها امیدواری درباره عیسی کلانتری انتخاب مشاوران مناسب بوده که گویا بازهم به نقل از محمد درویش آن‌ها پیشنهاد حذف کلمه « حفاظت» از جلوی نام «سازمان حفاظت محیط‌زیست» را به او داده‌اند. این اطلاعات نشان می‌دهد، محیط‌زیست در دولت محیط زیستی روز‌های سختی را پیش ‌رو خواهد داشت.

یادداشت: علی رنجبران

 

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا