تدوین نقشه راه زیست‌فناوری کشاورزی ایران

به گزارش سیناپرس و به نقل از مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، پروژه تدوین نقشه راه زیست‌فناوری کشاورزی ایران در سه فاز متفاوت مورد مطالعه قرار گرفت و برنامه‌هایی نظیر شناخت وضع موجود زیست‌فناوری کشاورزی در ایران و جهان، تهیه نقشه راه فنـاورانه محصـولات و فناوری‌های نوظهور در زیست‌فناوری کشـاورزی و تهیه برنامه ملی توسعه فناوری‌ها و محصولات زیستی در حوزه کشاورزی اجرایی شد.

فاز اول این نقشه مختص روش‌های مطالعه کتابخانه‌ای و مراجعه به سازمان‌های مرتبط بود که دربرگیرندۀ 9 سند است.

فاز دوم به شیوه مراجعه حضوری به متخصصان و جستجوی اینترنتی اختصاص پیدا کرد و فهرست تجهیزات، مواد و فناوری‌های مورد نیاز تولید هر محصول، ساختار شکست و درخت فناوری محصولات تهیه و تدوین شد.

 و فاز سوم پروژه تدوین‌شده به شناسایی فرآیند اجرایی فاز و بررسی نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصت‌ها در حوزه‌های مختلف زیست‌فناوری کشاورزی در ایران تعلق گرفت و با استفاده از روش SWOT داده‌ها مورد تحلیل قرارگرفتند و در پایان پس از تحلیل داده‌ها، استراتژی مناسب در حوزه‌های مختلف زیست‌فناوری کشاورزی تدوین شد.

در راستای تدوین نقشۀ راه زیست‌فناوری کشاورزی کشور مواردی چون شرایط گذشته، میزان نیاز کشور و شرایط تولید و بررسی زیرساخت‌های موجود، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و بر اساس نتایج این مطالعات 5 سناریو تدوین شد.  

در سناریوی اول اگر روند رشد تولید محصولات زیست‌فناوری کشاورزی همانند 10 سال گذشته باشد، سهم ایران از تولید جهان 06.0 درصد در سال 1404 به‌دست می‌آید.

در سناریوی دوم نیز روند رشد تولید محصولات زیست فناوری کشاورزی همانند روند رشد جهانی مدنظر بود که در این سناریو سهم ایران از تولید جهان 08.0 درصد در سال 1404 به‌دست آمد.

در سناریوی سوم روند رشد تولید، میانگین روند رشد گذشته و روند رشد جهانی بررسی شد که در این سناریو سهم ایران از تولید جهان 07.0 درصد در سال 1404 به‌دست آمد.
در سناریوی چهارم روند رشد تولید محصولات زیست فناوری کشاورزی مطابق با رسیدن به سهم 3% از بازار بیوتکنولوژی کشاورزی در نظر گرفته شد که در این سناریو برای هر محصول برنامه‌ریزی برای رسیدن به سهم 3 درصدی انجام شد.
و در آخر، در سناریوی پنجم همۀ ایران تحت پوشش تولید محصولات زیست‌فناوری در نظر گرفته شده که در این سناریو فرض شد که 10 درصد از سطح زیر کشت کل کشور تراریخت کاشته شود، برای 50 درصد احیای باغات از نهال کشت بافت استفاده شود، در 50 درصد سطح زیر کشت از زیست مهارگرها و کودهای زیستی مصرف شود و کل صنایع تولید دام و طیور و آّبزیان از واکسن و افزودنی و کیت استفاده کنند. در صورتی که این اتفاق عملی شود، میزان سهم ایران از تولید جهانی زیست‌فناوری کشاورزی 13/4 درصد خواهد بود.
 

سرفصل دیگری که در نقشه تدوین‌شده مدنظر قرار گرفت، تعیین اولویت‌های تخصصی منابع انسانی، زیرساخت‌ها و آزمایشگاه‌های مورد نیاز به منظور جهت‌دهی حمایت‌های دولتی بود که با توجه به مطالعات انجام شده و اطلاعات مندرج در مستند فاز 3، کشور ایران برای رسیدن به سهم 13/4 درصد از بازارجهانی (مقایسه با آمار آمریکا) هیچ کمبودی از نظر منابع انسانی، فناوری، تجهیزات، مواد و دانش فنی ندارد، ولی در حوزه زیر‌ساخت‌های آزمایشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان در کنار استفاده از ظرفیت کامل شرکت‌های موجود، نیاز به تأسیس شرکت‌های جدید و افزایش بهره‌وری آن‌ها است.

همچنین اولویت تولید محصولات زیست‌فناوری باتوجه به دیدگاه‌های کارشناسان کارگروه‌های کشاورزی ستاد توسعه زیست‌فناوری کشور به ترتیب: تراریخت، کشت بافت، زیست مهارگرها، کودزیستی، واکسن‌ها، افزودنی‌های خوراک دام و طیور و کیت تشخیص، تعیین شد.
بر همین اساس، اولویت تولید محصولات تراریخت به این شرح است:

اولویت اول: پنبه، کلزا، ذرت، چغندرقند و برنج

اولویت دوم: سویا، یونجه و نیشکر، حبوبات، سیب‌زمینی، پیاز، سورگوم، پایه‌داران، پایه هسته‌داران و پایه مرکبات و اولویت تولید محصولات کشت‌بافت نیز شامل گردو، پسته، سیب‌زمینی، پایه‌های دانه‌دار، خرما، پایه‌های هسته‌دار و گیاهان زینتی می‌شود.

 

در این گزارش آمده است که برای رشد ایران به میزان 13.4 % از بازار جهانی زیست‌فناوری کشاورزی، الزاماتی مانند افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه زیست‌فناوری کشاورزی و ارتقاء ظرفیت تولید شرکت‌های موجود، ترویج و فرهنگ‌سازی مصرف محصولات زیست‌فناوری کشاورزی، حمایت بخش دولتی برای تولید و مصرف، بازاریابی ملی و بین‌المللی برای محصولات زیست‌فناوری کشاورزی، تسهیل قوانین صادرات برای محصولات زیست‌فناوری کشاورزی، کاهش تعرفه گمرکی برای صادرات، افزایش تعرفه واردات محصولات زیست فناوری کشاورزی که در کشور توان علمی، عملی و امکانات تولید آن‌ها وجود دارد، تدوین و استفاده از استانداردهای بین‌المللی برای تولید محصولات زیست‌فناوری کشاورزی، تعریف برند و معرفی به بازارهای منطقه‌ای و جهانی، تسهیل شرایط حمل و نقل بین‌المللی و تسهیل روابط پولی و بانکی ایران با جهان لازم‌الاجرا است.
 

غزال غضنفری

No tags for this post.