چرا فرصت های موجود در فضای مجازی را نبینیم؟

من نمی خواهم بگویم خطری وجود ندارد، زیرا اگر خطری وجود نداشت، شاخه حقوق سایبر شکل نمی‌گرفت. من نمی‌گویم مخاطرات نیست، بلکه می‌گویم چرا فرصت ها را نبینیم.

شاید بهترین توصیف این باشد که فضای مجازی را مثل ساختار توزیع آب در یک شهر ببینیم. من فکر نمی‌کنم شهروندی باشد که نگرانی بهداشت مصرف آب را نداشته باشد یعنی دغدغه‌ها انحصاری نیست.

شهروندی که علاقه دارد فرزندش مهارت‌های زندگی را در فضای وب یاد بگیرد، قطعاً نگران سایت‌های غیراخلاقی هم هست و نگران این هم هست که یک نفر در چت اطلاعات خانه‌اش را از فرزندش نگرفته و خانه‌اش در آینده مورد سرقت قرار نگیرد. هر ملاحظه‌ای که بر مصرف آب مترتب است، می‌تواند بر مصرف اطلاعات نیز مترتب باشد. ما اصطلاح آلودگی اطلاعات را داریم، در مورد آب هم آلودگی وجود دارد. من می‌خواهم بگویم انحصار نگرانی برای عده خاصی نیست. در بسیاری از موارد ما سوء مدیریت‌ها را پشت دغدغه‌ها پنهان می‌کنیم.

البته اینکه شما بگویید مخاطره اصلاً وجود ندارد، با خودتان شوخی کرده‌اید و اینکه بگویید فرصت اصلاً وجود ندارد، شوخی بدتری است.

متأسفانه عده‌ای با طرح دغدغه‌ها، قهرمانان سانسور، تعطیلی و انسداد شده و عده‌ای هم با اتکای صرف بر فرصت، قهرمانان توخالی می‌شوند که هیچ خطری ما را تهدید نمی‌کند. من با هیچ‌یک از اینها موافق نیستم.

بلکه معتقدم باید بنشینیم نسخه‌های مختلفی را برای این موضوع بنویسیم و دیگران را در برابر انتخاب‌های مختلف قرار دهیم. جنس دغدغه آدم‌های مختلف با هم فرق می‌کند، ما در واقع باید با حقیقت روبه‌رو شویم و تنها راه روبرویی با حقیقت استفاده از کارشناسان و نظرات متعدد است.

اما در حال حاضر محدودیت هایی که در فضای مجازی اعمال می شود منجر به محرومیت مردم شده است. به عنوان مثال، ما در وب‌ سایت‌ های ایرانی مولتی‌مدیا را نمی‌بینیم چون پهنای باند اجازه نمی‌دهد. دوری ما در فضای سایبر از دنیا به دلیل مولتی‌مدیاست، چون مخاطب شما نمی‌تواند آن را ببینید.

در خصوص رسانه‌ها در ایران به سه طریق حضور در فضای مجازی را می‌بینیم. در یک مدل برخی رسانه‌های مکتوب صرفاً محتوای چاپی خود را به‌صورت عکس یا PDF روی سایت قرار می‌دهند. در مدل دیگر، برخی رسانه‌ها علاوه بر عکس، نسخه متنی مطالب خود را نیز روی وب منتشر می‌کنند. در مدل سوم، سایت‌های آنلاین نشریات بخشی از محتوای خود را از نسخه چاپی رسانه می‌گیرند و در عین حال خودشان نیز دارای تحریریه مستقل از تحریریه نسخه چاپی بوده و تولید محتوا برای نسخه آنلاین می‌کنند.

ضمن اینکه این فعالیت ها بسیار محدود است، موضوع دیگری که وجود دارد این است که در حال حاضر، قانونی برای رسانه‌های آنلاین نداریم، بنابراین باید قانونی در این حوزه بنویسیم. عامل تخصص برای راه‌اندازی نشریه آنلاین به نظر من زیاد مهم نیست، چون خیلی سریع می‌توان مهارت‌های لازم را آموزش داد. اما در کشور ما اینطور جا افتاده که حتماً یک چهره کلیدی باید در رأس کار باشد که مانند سپر عمل کند و وب‌سایت‌ها برای پیدا کردن چنین چهره‌هایی مشکل دارند. به عقیده من اینها مخاطرات فضای مجازی هستند.

 

دکتر یونس شکرخواه_ استاد ارتباطات و کارشناس فضای مجازی

 

No tags for this post.