توجه به تقویت خوداتکایی فرهنگی در برنامه ششم توسعه جهاددانشگاهی
به گزارش سیناپرس، دکتر سعید پورعلی معاون فرهنگی جهاددانشگاهی در گفت و گو با روابط عمومی جهاددانشگاهی در رابطه با اقدامات این معاونت در راستای تحقق شعار سال گفت: هركس كه به هر نحو در جهاد به عنوان یک نهاد علمي و دانشگاهي فعاليت مي‌كند به خوبي مي‌داند كه هر گامی در مسیر تحقق شعار سال بدون محوریت و در نظر گرفتن پژوهش هدفمند، (در همه سطوح و انواع ) کامل نخواهد بود. برای همین تا کنون در جهاددانشگاهی تلاش اصلی بر این اصل متمرکز بود که با عنایت به کثرت و فراوانی طرح های قابل تعریف در دایره شعار سال ما اصل پژوهش را برای این طرح ها درون زا کنیم.
وی در ادامه افزود: مرهون ساختن طرح‌های متمرکز بر شعار سال به مقوله پژوهش، معنایش این بود که یا طرحی اجرا نشود یا اگر شد توجیه پژوهشی داشته باشد. جهاددانشگاهی و مشخصا حوزه فرهنگی از همان پنج ماه قبل روی یک اصل پافشاری کرد و آن اینکه ما مایل نیستیم که مطابق رویه معمول شده به هر شکل و صورتی که ممکن باشد طرح های خود را به شعارسال متعلق سازیم.
تأکید بر وجوه علمی و تحقیقی طرح های فرهنگی در جهاددانشگاهی
وی افزود: تردید ندارم که مقام معظم رهبری نیز نسبت به کم محتوایی طرح ها و اقدامات مربوط به شعار سال رضایت نخواهند داشت. از این رو و مطابق همین نگرش، ما در حوزه فرهنگی اعلام کردیم که به وجوه علمی و تحقیقی طرح های فرهنگی مرتبط با شعار سال تاکید جدی داریم. در همین راستا تمام طرح هایی که در نهایت به بیان اهمیت ها و ضرورت های شعار سال منتهی می شد را غیرضروری دانستیم و سعی کردیم که صرفا به طرح های محتوا محور توجه نشان دهیم.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی اظهار کرد: نکته دیگر ضرورت های متعامل بودن طرح ها با منضمات پژوهشی آنهاست. اعتقاد ما این است که برکات شعار سال در حدی می باشد که همه مجریان و دست اندرکاران طرح های مربوط به این شعار به هر طریق و تقدیر از این فرایند سودمند خواهند شد. بر این اساس اقدمات انجام شده در مورد تحقق شعار سال را در ردیف عوامل تقويت كننده پژوهش در عرصه فرهنگ دانستیم و همین را هم به همکاران خود اعلام کردیم.
دکتر پورعلی یادآور شد: یک نکته در حاشیه هم هست که دریغ دارم ناگفته بماند و آن عارضه سياست‌زدگي و سياسي كردن شعار سال است. خاصه همین شعار اقتصاد مقاومتی با توجه به ظرفیت هایش زمینه سیاست زده کردن اقدامات را دارد، لذا هشیاری بیشتری را طلب می کند. اگر قصد داریم که فرهنگ را در عرصه شعار سال دخیل ببینیم باید توجه کنیم که فرهنگ مبتكر، خلاق و مبتني بر شناخت عصر و روزگار معاصر باشد. دانش و شناخت، ستون‌هاي فرهنگ هستند و اگر به تحليل بروند، تماميت ساختار اقتصادی و اجتماعي آسیب می بیند.
وی در ادامه تصریح کرد: در جهاددانشگاهی با توجه به در اختیار داشتن ابزارهایی مانند خبرگزاری و نظرسنجی، به امر گفتمان سازی در قدم های نخست توجه کردیم و توفیق هم داشتیم و به برجسته سازی موضوع، رسانه و هم به حوزه اجرایی توصیه اکید کردیم که محوریت کالای تولید داخل به هر بهانه مطرح شود؛ اما به نظرم اقداماتی که برای ایجاد و تقویت ساختار در این زمینه داشتیم اهمیت بیشتری داشت. ایجاد مراکز نوع "ب" در واحدهای هنر، یزد و اصفهان نیز اقداماتی در زمینه اخیر بود.
توسعه جامعه بدون توجه به وجوه توسعه فرهنگی ممکن و مقدور نیست
دکتر پورعلی با اشاره به این که جهاددانشگاهی در اساس توسعه فرهنگي را مرهون تعميق وگسترش باورهاي اعتقادي، گسترش ارزشهاي الهي و در نتيجه رشد معیشتی و سالمسازي جامعه از رهگذر ايمان و عمل می داند، گفت: مطابق اين تعريف توسعه فرهنگي برای جامعه ما مبنا و زمینه ديني داشته و با شاخص‌ها و نگرش‌هاي ديني سنجيده مي‌شود. روشن است كه تكليف جامعه ما در برابر اين تعبير با اهدافي كه انقلاب و نظام جمهوري اسلامي برگزيده است روشن مي‌شود. بر همین اساس تأکید می کنم که اقتصاد مقاومتی و تمام اجزای آن در دایره توسعه قابل سازماندهی بوده و توسعه جامعه بدون توجه به وجوه توسعه فرهنگی ممکن و مقدور نیست.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی در رابطه با فعالیت های این معاونت در یکسال گذشته گفت: تدوین برنامه ششم توسعه، نهایی سازی نقشه راه ماموریت فرهنگی در راستای اجرایی سازی سند نقشه جامع علمی کشور، پرداختن به تقویت مولفه های نظری فرهنگ دانشگاهی، تقویت گروه های نیازسنجی و مطالعات فرهنگی واحدها، افزایش فضای رقابت پذیری بین سازمان ها و مراکز تخصصی وابسته به معاونت فرهنگی ایجاد فضای مشارکتی در سطوح مختلف سازمان ها و مراکز، تقویت فرایند آموزش ضمن خدمت در موضوع یابی و اجراء تاکید برکیفی سازی و تعمیق فعالیت های ملی، هماهنگ و سراسری تقویت اطلاع رسانی و ارتباط، فعال سازی اداره همکاری ها و مشارکت فرهنگی احیاء برخی از رویدادهای فرهنگی تاثیرگذار که به دلایل نامعلوم به محاق رفته بود مثل جشنواره ملی تندیس فداکاری و جشنواره پایان نامه سال دانشجویی تقویت ساختاری شعب سازمان دانشجویان، اجراء رویدادهای فرهنگی جدید مانند مسابقه"دفاع سه دقیقه ای" و همایش بین المللی مطالعات میان رشته ای قرآن کریم، توجه ویژه به بحث جشنواره فیلم های صنعتی و نقش تن پوش به عنوان دو رویداد فرهنگی مروج محصولات فرهنگی، اهتمام ویژه به تولید داده های فرهنگی و اجتماعی و مشارکت در اجرای طرح های ملی برای تولید داده های مداخله محور، تقویت ارتباط با اساتید و نخبگان دانشگاهی با هدف تقویت بنیان های نظری فعالیت های فرهنگی، طراحی و اجرای اردوهای جدید زیست بوم و بوم گشت با هدف ترویج فرهنگ محیط زیستی در بین جامعه دانشجویی کشور، تقویت رویکرد علمی و فناورانه اردوهای"ایران مرز پرگهر" از جمله اقداماتی بوده است که معاونت به آن دامن زده است.
وی افزود: معاونت فرهنگی اهتمام ویژه ای برای فرایندهای منتهی به خوداتکایی و تقویت منابع حمایتی از رویدادها دارد و فعالیت ها را به طور جدی دنبال می کند. برهمین اساس یکی از اهداف 9 گانه برنامه ششم توسعه در حوزه فرهنگی تقویت خوداتکایی فرهنگی است.
دکترپورعلی در رابطه با سازوکارهای حرکت همه اجزای جهاد در مسیر برنامه ششم توسعه این نهاد، گفت: سازو کارهای همسویی و همگرایی همه اجزای جهاد باید در برنامه باشد. البته جایگاه تدوین برنامه های توسعه برای سازمان های علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی تلاش برای تعیین دقیق اهداف و همچنین اجماع براساس خردجمعی بر اولویت هایی است که منابع باید صرف تحقق آنها شود. تدوین برنامه علاوه بر تعیین دقیق و روشن اهداف و اولویت های مورد اتفاق راه های رسیدن به اهداف را نیز بیان می دارد.
وی افزود: شکل گیری اجماع در بین دست اندرکاران و مدیران سازمان و همچنین بدست آوردن افق مشترک از ثمرات تدوین برنامه است. این همسوی و همنوایی جمعی به بسیج منابع نیز جهت و هدایت روشن می دهد، حرکت همه اجزای جهاد را ذیل برنامه تقویت و امکان پایش و ارزیابی عملکرد و اثربخش را روان تر می کند. بر این اساس فرصت تدوین برنامه توسعه ، فرصت بازخوانی و بازنگری اهداف و راهبردها و فرصت کیفی سازی و ارتقای کیفیت تصمیم هاست؛ براین اساس با این فرصت نباید تشریفاتی برخورد شود و البته مهم ترین فضاسازی ها برای اندیشیدن به مقوله مهم" اثر بخشی" از درون همین فرایند تدوین برنامه فراهم می شود. در نتیجه بنده بر این باورم که انرژی فوق العاده ای در فرایند تدوین برنامه برای برای همسویی، هماهنگی، مساله شناسی، سیاست گذاری مناسب و بازنگری و نقد برنامه های پیشین و استفاده از این توشه برای کیفی سازی برنامه های آتی می تواند آزاد شود.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای موضوع و سرفصل مهم و حیاتی تدوین فرهنگ جهادی، گفت: معتقدم اگر معاونت فرهنگی توانسته باشد در کلیت جهاد اهمیت و حیاتی بودن این موضوع را جریان دهد وظیفه خود را انجام داده‌است. البته ما در این فقره مشکل مکالمه نداریم اصل مشکل در مفاهمه است و از همان ابتدا دیدیم که بدون رسیدن به درک مشترک، می‌توانیم دور هم بنشینیم و درمورد اهمیت فرهنگ جهادی مکالمه کنیم و در همان نقطه دور بخوریم.
وی افزود: این بود که ما قدم اول را روی جریان دادن فهم مشترک از فرهنگ و مدیریت جهادی در همه جهاددانشگاهی متمرکز کردیم و امیدوارم در زمینه توانسته باشیم قدمی اصولی برداشته باشیم. بدون تردید از نظر اقدام و اجرای طرح هیچ تشکیلاتی که طی سال های گذشته در این زمینه طرح موضوع کرده، کارنامه ای خالی از نام و عنوان فرهنگ جهادی ندارد. برای مثال در جهاد کشاورزی و سازمان صدا و سیما و شهرداری هم در این باب مواضعی اعلام شده و مطابق قواعد جاری در طول سال حرکت هایی انجام داده اند. خوب ما رصد کردیم و دیدیم خوشبختانه نسبت به موضوع هنوز توجه هست و مدیران این دستگاه ها سعی کرده اند کارهایی مطابق روال برنامه خود انجام دهند.
دکتر پورعلی بیان کرد: در جهاددانشگاهی ابتدا یک کارگروه تشکیل دادیم و شیوه نامه نوشتیم و مصوب کردیم که به هر حال یک اقدام ساختاری بود؛ اما در جهت همان نکته اول که عرض کردم تلاش کردیم نگاه فرابخشی به موضوع جدی شود و همه معاونت ها با موضوع درگیر شوند. یک بانک اطلاعاتی را پایه ریزی کردیم و قرار شد کل پژوهش‌هایی که در این زمینه هست را گردآوری کنند.
وی در پایان اظهار کرد: در جشنواره پایان نامه دانشجویی یک بخش ویژه برای موضوع مهیا کردیم و یک شبکه برنامه سفارش دادیم که نهاد پژوهشی جهاددانشگاهی یعنی پژوهشگاه کار کند و به طراحی حرکت تبلیغی و ترویجی و آموزشی برای موضوع مبادرت کردیم؛ اما به هر تقدیر این آغاز راه است و امید داریم که نتایج و برکات این اقدام فراتر از صورت سازی جهاد را به سمت ایفای رسالت ایمانی خود در این خصوص سوق دهد.
