تعیین توالی ژنوم همه حیات
اما اخیرا در نشستی که توسط گروه مبتکران ژنوم تنوع زیستی اسمیتسونین و گروه توالی ژنی چینی به نام شنزن ترتیب داده شده است، گروهی از محققان خواستار چیزی بیشتری شده‌اند؛ توالی ژنوم همه حیات روی زمین.
نقشه آن‌ها که هنوز هیچ بودجه‌ای به طور خاص به آن تعلق نگرفته، اما چندین میلیارد دلار هزینه خواهد داشت، پروژه ژنوم زیستی زمین یا EBP نامیده می‌شود. «هریسون لوین» ژنومیست تکاملی در دانشگاه دیویس کالیفرنیا که عضوی از گروه است این ایده را 2 سال پیش مطرح کرده بود می‌گوید:« EBP می‌تواند نخستین گام‌هایش را به سوی این هدف رویایی با تعیین توالی ژنوم یوکاریوت‌ها بردارد. یوکاریوت‌ها گروهی از موجودات زنده هستند که شامل همه گیاهان، حیوانات و ارگانیسم‌های تک سلولی می‌شود. این ایده ومفهوم کلی EBP در نشست بیوژنومیک 2017 گوش‌های شنوایی داشت. مثلا «الیور رایدر» زیست‌شناس حفاظتی در موسسه تحقیقات حفاظت در سن‌دیگو کالیفرنیا می‌گوید: « این یک ایده ارزنده است. اگر ما واقعا می‌خواهیم بفهمیم حیات چگونه تکامل یافته است، ژنتیک‌زیستی قطعا بخشی از آن خواهد بود». رایدر و دیگران شباهت‌هایی بین این پروژه و پروژه ژنوم انسانی می‌یینند که در زمان خودش غیر ممکن، جاه‌طلبانه و بسیار گران قیمت بود اما در نهایت نتایج بسیار خوبی داشت. این پروژه نه تنها در نهایت منجر به تعیین کامل توالی ژنوم انسان شد، بلکه کل تکنولوژی تعیین توالی دی‌ان‌ای را تحت تاثیر خودش قرار داد و منجر به تولید وسایلی شد که امروز پایه صنعت پزشکی است و همین‌طور باعث فهم مفاهیمی بسیار جدیدی در زیست شناسی شد.
هنوز جزییات زیادی درباره EBP مشخص نیست، اما آن‌طور که فعلا پیشنهاد شده است، نخستین قدم در حال حاضر تعیین توالی دقیق یک عضو از هر خانواده از یوکاریوت‌ها است که در مجموعه بیشتر از 9 هزار خانواده هستند تا یک منبع ژنوم تولید شود. سپس قدم بعدی تعیین توالی اعضایی از جنس‌هی مختلف خانواده یوکاریوت‌ها است که چیزی بین 150 تا 200 هزار جنس هستند. در نهایت هم پروژه همه 1.5 میلیون گونه شناخته شده یوکاریوت‌ها را تعیین توالی ژنتیکی خواهد کرد. تیم پروژه EBP حدس می‌زنند با تکنولوژی‌های فعلی تعیین توالی همه یوکاریوت‌ها به اندازه تعیین توالی ژنوم انسان در 30 سال پیش هزینه خواهد داشت. با قیمت امروز هزینه تعیین توالی این 1.5 میلیون گونه 4.7 میلیارد دلار خواهد بود و یک دهه زمان خواهد برد. اما با پیشرفت تکنولوژی ممکن است هزینه این کار به مراتب پایین‌تر هم بیاید که با چشم‌انداز موجود کاملا ممکن است.
علی رنجبران
منبع:گاردین
