درگذشت بانوی نابغه ریاضی

پروفسور فیروز نادری، از مدیران ارشد سازمان فضایی آمریکا (ناسا)، با انتشار دو پست در صفحه اینستاگرام خود نوشت: "امروز چراغی خاموش شد، (این خبر) قلب مرا شکست…. خیلی زود از میان ما رفت." و "یک نابغه؟ بله؛ اما درعین حال، یک دختر، یک مادر و یک همسر."

 

 

مریم میرزاخانی 13 اردیبهشت 1356 در تهران بدنیا آمد. در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد. میرزاخانی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت و موفق به کسب مدال طلا شد.

نخبه ریاضی ایران پس از پایان دوره فوق لیسانس، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و دانشگاه هاروارد بورسیه‌اش کرد. در سال ۲۰۰۴ با اخذ مدرک دکترای هاروارد، در دانشگاه‌های پرینستون و استنفورد به تدریس مشغول شد. سال ۲۰۰۵ مجله پاپیولار ساینس آمریکا، او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهن جوان جهان برگزید.

میرزاخانی مدتی در دانشگاه پرینستون مشغول تدریس بود و سپس به دانشگاه استنفورد رفت و کار تدریس و پژوهش را در آن‌جا پی گرفت.وی در سال ۲۰۱۴ به خاطر پژوهش بر روی موضوع "دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها"، برنده مدال فیلدز، بالاترین جایزه ریاضیات در جهان شد.

دکتر محمدعلی نجفی، مشاور رییس جمهور و وزیر اسبق آموزش و پرورش، چند روز قبل و در پی انتشار اخباری در مورد وخامت حال این بانوی ریاضیدان، مطلبی را منتشر کرد: سال 1373- زمانیکه مسوولیت وزارت آموزش و پرورش را داشتم- مریم به همراه دختر خانمی دیگر (رویا بهشتی)، اولین دانش آموزان سال سوم دبیرستان بودند که قبل از ورود به دوره پیش دانشگاهی به عضویت تیم المپیاد ریاضی دانش آموزی کشور انتخاب و به مسابقات بین المللی اعزام شدند. با توجه به سن کم این دو و اینکه هنوز سال سوم را هم تمام نکرده بودند، انتظار زیادی از آنها نداشتیم، ولی در کمال شگفتی، هر دو در المپیاد جهانی مدال طلا گرفتند و عملکرد تیم ایران موجب حیرت همه شرکت کنندگان گردید و مریم در میان دانش آموزان دختر شرکت کننده در المپیاد، رتبه اول را کسب کرد.

(مراسم استقبال از مدال آوران المپیاد ریاضی 1995 کانادا – مریم میرزاخانی، نفر سوم از سمت راست)

در بخش دیگری از متن دکتر نجفی آمده است: از آنجا مریم به عنوان دارنده استعدادی درخشان در حد نبوغ شناسایی شد و در سال بعد هم با کسب نمره کامل المپیاد، نه تنها مدال طلای خود را تکرار کرد، که در میان کل شرکت کنندگان، نفر اول شناخته شد. مریم برای ادامه تحصیل، دانشکده ریاضی دانشگاه شریف را برگزید و خوشبختانه من هم از نزدیک در جریان موفقیت های درخشان و پیشرفتهای وی قرار داشتم . مریم را می توان در عالم ریاضی با بزرگترین ریاضیدانان دنیا مانند "امی نوتر" مقایسه کرد و بدون شک آثار او در ریاضیات تا سالهای متمادی مورد استفاده و بحث مجامع علمی ریاضی دنیا قرار خواهد داشت. اما آنچه مرا در طول این سالها بیش از پیش از نبوغ ریاضی مریم تحت تاثیر قرار داده است، سجایای اخلاقی و بخصوص سادگی و تواضع علمی و سایر خلقیات نیکوی اوست که از وی یک انسان به تمام معنی ساخته است. مریم واقعا یک جواهر است و نه تنها برای زن ایرانی که برای همه بانوان جهان می تواند الگوی فروتنی و انسان دوستی در کنار توانمندی علمی و ذهنی باشد.  وی به کشورش، ایران عشق می ورزید و در طول سالهای اقامتش در آمریکا بارها به ایران سفر کرد و ریاضیدانان ایرانی را از نتیجه تحقیقات خود بهره مند ساخت.

No tags for this post.