سپر دفاع شهاب سنگی زمین

سازمان فضائی ناسا در نظر دارد سیستم جدیدی را تحت آزمایش قرار دهد که در صورت وقوع خطر برخورد شهاب سنگ با زمین قادر به انحراف مسیر آن یا متلاشی کردنش باشد. در این طرح جاه طلبانه ناسا در نظر دارد امکان و ظرفیت انجام چنین عملیاتی را در شرایط بحرانی بررسی کرده و میزان مخاطرات آن برای کره زمین را بسنجد.

در این طرح سازمان فضائی ناسا در نظر دارد شرایط انهدام یا تغییر مسیر شهاب سنگ های فضائی را بررسی کرده و آزمایشی عملی را در این حوزه روی دو شهاب سنگ موسوم انجام دهد که این برنامه با عنوان  Double Asteroid Redirection Test (DART) معرفی شده و هم اکنون در فاز طراحی و توسعه قرار دارد. بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، این آزمایش در سال 2024 میلادی صورت گرفته و می توان آن را نخستین آزمایش در این حوزه محسوب کرد.

سازمان فضائی ناسا در نظر دارد شرایط انهدام یا تغییر مسیر شهاب سنگ های فضائی را بررسی کرده و آزمایشی عملی را در این حوزه روی دو شهاب سنگ موسوم انجام دهد که این برنامه با عنوان  Double Asteroid Redirection Test (DART) معرفی شده و هم اکنون در فاز طراحی و توسعه قرار دارد. بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، این آزمایش در سال 2024 میلادی صورت گرفته و می توان آن را نخستین آزمایش در این حوزه محسوب کرد.

در همین رابطه تام استاتلر (Tom Statler) از دانشمندان حاضر در پروژه اعلام کرد: «این شهاب سنگ های دو قلو یک آزمایشگاه طبیعی و بسیار عالی برای ما محسوب شده و با توجه به ویژگی های آن ها می توانیم این ماموریت را انجام داده و شرایط پس از آن را بررسی کنیم. »

گفته می شود طرح برخورد انفجاری پیش بینی شده برای این آزمایش، تصادمی با سرعت 6 کیلومتر در ثانیه است که نه برابر سرعت شلیک گلوله تفنگ محسوب می شود، خواهد بود.

پیش از این ناسا مطالعات وسیعی در این زمینه انجام داده و  بر اساس نقشه ترسیم شده توسط پژوهشگران این سازمان، خرده سیاره های کوچکی که دارای اندازه ای  در حدود یک متر بوده و در طول شبانه روز و هر هفته به صورت پیاپی وارد جو زمین شده و به صورت یک گلوله آتشین در می آیند ، خطری برای مردم ساکن کره زمین محسوب نمی شوند.

ناسا در بیانیه منتشر شده خود در این مورد تاکید کرد که سنگ های فوق به صورت طبیعی پس از ورود به جو زمین ، بر اثر اصطکاک با هوای موجود در جو زمین  نابود شده و از بین می روند و هیچ دلیلی برای نگرانی وجود نداشته و خطری از جانب ان ها زمین را تهدید نمی کند.

بر اساس این گزارش و در طی مدت زمان مورد بررسی قرار گرفته ، تنها یک نمونه وجود داشت که احتمال ایجاد خطر را برای ساکنان زمین ایجاد کرده و موجبات نگرانی و دلواپسی ستاره شناسان را فراهم کرده بود . در تاریخ 15 فوریه سال 2013 میلادی یک سنگ آسمانی به نسبت بزرگ با نام Chelyabinsk موجب نگرانی دانشمندان شده بود که البته این شهاب سنگ نیز در منطقه ای با همین نام (Chelyabinsk) در روسیه منفجر شد و ستاره شناسان تخمین زدند که این سنگ آسمانی پیش از ورود به زمین دارای ابعادی در حدود بیست متر بوده است.

لازم به توضیح است که این دغدغه و نگرانی تنها منحصر به سازمان فضائی ناسا نبوده و سازمان های مختلف فضائی از قبیل سازمان فضائی اتحادیه اروپا و روسیه نیز طرح های مشابهی را در دستور کار قرار داده اند. برای نمونه طی سال های اخیر گروهی از پژوهشگران ارشد دپارتمان نجوم و فضا در آکادمی علوم روسیه در حال بررسی الگوی حرکتی شهاب سنگ ها به سمت زمین و امکان برخورد آن ها با این سیاره هستند. به اعتقاد این پژوهشگران ، طی یک صد سال آینده تعداد زیادی شهاب سنگ به سمت زمین خواهند آمد و بسیاری از آن ها با فاصله ای نزدیک و خطرناک از کنار سیاره ما خواهند گذشت.

پرفسور ویکتور گروکوفسکی Viktor Grokhovsky از پژوهشگران دانشگاه ایالتی اورال Urals Federal University اعلام کرد: «باید در نظر داشت که در کل خطر سنگ های آسمانی برای زمین ، بیشتر از خطر  خرده سیاره ها است.  تجربه نشان داده است که خرده سیاره های بزرگ تنها در طول یک صد سال ممکن است برای دو یا سه بار در نزدیکی زمین ظاهر شوند. »

البته در مجموع باید اذعان داشت که هر دو گروه شهاب سنگ ها و خرده سیاره ها به طور بالقوه خطر بزرگی برای کره زمین محسوب شده و برخورد آن ها با سیاره زمین می تواند عواقب ناگواری در پی داشته باشد.

موضوع شناسائی و رصد سیارک ها و شهاب سنگ هایی که می توانند خطری بالقوه محسوب شوند بحثی مجزا است و موضوع برخورد و مواجه با این تهدید مقوله دیگری است که ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. یکی از این طرح ها، استفاده از  موشک های بالستیک قاره پیما است که قادر به از بین بردن شهاب سنگ های تهدید کننده زمین هستند..

 ثابت گارایف  سرپرست تیم تحقیقاتی ومرکز طراحی موشک های ماکایو در خصوص اهداف پروژه دفاع از کره زمین در برابر شهاب سنگ ها به وسیله موشک های بالستیک عنوان کرد:  «این موشک های قاره پیما  جهت ازبین بردن شهاب سنگ های نزدیک به زمین در ابعاد 20 تا 50 متری طراحی می شوند.»  وی در ادامه ابزار امیدواری کرد در آینده با آزمایش این موشکها در مقابل شهاب سنگ آپوفیس که به عنوان خطری بالقوه در سال 2036 میلادی بر علیه کره زمین شناخته می شود ، کاربری و مفید بودن این سیستم اثبات شود.

این دانشمند روسی همچنین اظهار داشت که تامین سوخت این موشک ها از 10 روز قبل از پرتاب موشک صورت خواهد گرفت و این موشکها با رسیدن به اوج  نقطه فشار سوختی به حرکت در آمده  و در این صورت مقابله با شهاب سنگ هایی که در فاصله چند ساعتی با برخورد به زمین قرار دارند مناسب نیستند.

او در ادامه توضیحاتش افزود: به دلیل وجود خطرات ناشی از شکسته شدن شهاب سنگ ها و برخورد قطعات آن با کره زمین  استفاده از این موشک ها برای مقابله با شهاب سنگ های نزدیک به زمین همانند شهاب سنگ چلیا بینسک مناسب نخواهد بود، اما از این موشک های نسل جدید میتوان به عنوان قاتل شهاب سنگ های آپوفیس یاد کرد که طبق پیش بینی های انجام شده در سال 2036 میلادی به کره زمین برخورد خواهد کرد.

گفتنی است پیش از این اعلام شده بود موسسه ستاره شناسی آکادمی علوم  روسیه با همکاری و مشارکت شرکت پژوهشی Kometa در حال اجرای پروژه ای به منظور شناسائی و مشاهده شهاب سنگ های آسمانی است . این مرکز رصدی و مشاهده کننده قادر است کلیه سنگ های سرگردان و شهاب سنگ هائی را که به سمت زمین حرکت می کنند و دارای ابعادی بیش از 50 متر هستند شناسائی کند. قدرت دید این مرکز مطالعاتی و رصد خانه به اندازه فاصله میان سیاره زمین و خورشید است و از سوی دیگر این رصد خانه می تواند هر نوع شی دیگری را که دارای ابعاد بیش از ده متر باشد ، در نزدیکی مدار زمین شناسائی کرده و اخطار دهد. هدف از انجام این پروژه ، اجتناب از تکرار حادثه سقوط شهاب سنگ Chelyabinsk عنوان شده است و به همین دلیل ما از مراکز مهم تصمیم گیرنده روسیه در امور هوا و فضا از قبیل آژانس فضائی روسیه  و مرکز مطالعات فضائی ملی انتظار داریم که از این پروژه حمایت کافی را انجام دهند تا ما بتوانیم این مرکز با اهمیت را جهت شناسائی شهاب سنگ هائی که برای زمین خطر ایجاد می کنند را راه اندازی کرده و به بهره برداری برسانیم.

یکی دیگر از طرح های ارائه شده برای مواجه با خطر شهاب سنگ ها که البته با مخالفان زیادی نیز رو به رو است، استفاده از بمب های اتمی برای نابودی این تهدیدات است. دانشمندان مرکز پژوهش سلاح های اتمی در لس آلاموس Los Alamos که یک مرکز مطالعاتی دولتی متعلق به آمریکا در نیومکزیکو محسوب می شود، در این زمینه اعلام کردند: خطر برخورد شهاب سنگ ها و تاثیرات مخرب آن بر روی شرایط زندگی در کره زمین بسیار جدی و واقعی است و به همین دلیل پژوهشگران باید در فکر چاره اندیشی برای مقابله با این تهدید بوده و امکان نابودی این شهاب سنگ ها یا امکان انحراف مسیر آن ها را پیش از برخورد با زمین فراهم کنند.

در همین راستا ، روبرت ویور Robert Weaver از پژوهشگران مرکز تحقیقاتی لس آلاموس در چکیده پژوهشی ارائه شده این تیم تحقیقاتی  در جلسه سالانه  اتحادیه ژئو فیزیک آمریکا که در سانفرانسیسکو برگذار می شد، اعلام کرد: « هدف اصلی مطالعات ما ، بررسی تاثیر گذاری استفاده از انفجار اتمی جهت تغییر مسیر یا نابودی کامل اشیا آسمانی با خطر بالقو برای کره زمین است.» مخالفان طرح استفاده از سلاح های اتمی برای نابودی شهاب سنگ ها ادعا می کنند این مساله می تواند منجر به متلاشی شدن شهاب سنگ ها و ورود هزاران قطعه کوچک از بدنه آلوده به رادیو اکتیو آن به جو زمین است.

در هر حال موضوعی که مورد توافق همه دانشمندان این حوزه قرار دارد، بحث جدی بودن خطر برخورد شهاب سنگ ها با زمین است که برای مواجه با آن نیاز به همکاری همه جانبه کشورهای مختلف جهان وجود دارد زیرا در صورت بروز این فاجعه، کلیت حیات در کره زمین مورد تهدید قرار می گیرد. پیش بینی می شود بشر تا دهه آینده قادر به محافظت کامل از سیاره خود در برابر این تهدیدات باشد.

احسان محمدحسینی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا