عوامل انسانی مهم ترین دلیل بحران آب است

به گزارش ایرنا از دانشگاه صنعتی شریف، بحران آب در کشور هر روز ابعاد وسیع تری پیدا می کند و هر چند برخی نقش تغییرات اقلیم زمین را در این بحران بسیار پر رنگ می بینند اما دکتر محمد ارحامی، استاد این دانشگاه به عوامل انسانی مانند استفاده از آب بیش از ظرفیت طبیعت، بهره وری پایین کشاورزی در مصرف آب و دخالت های دیگر بشری در طبیعت توجه ویژه ای دارد.

گرد و غبار چندین سال است که مهمان استان های جنوبی و غربی کشور شده و با شدت گرفتن این بحران زیست محیطی بیم آن می رود که این مهمان ناخوانده، صاحبخانه را بیرون کند و بنا به گفته کارشناسان پدیده گرد و غبار ارتباط مستقیمی با بحران آب دارد.

مدیر گروه مهندسی آب و محیط زیست دانشکده مهندسی عمران دانشگاه شریف در این باره معتقد است:عدم استفاده صحیح از منابع آبی در ایجاد گرد و غبار نقش بسزایی دارد و ذرات ریز خاک در نواحی خشک و با درصد کم رطوبت و وجود املاح به جای مانده روی بستر خشک شده رودها عوامل اصلی ایجاد گرد و غبار به شمار می روند.

دکتر محمد ارحامی با معرفی شاخص سرعت اصطکاک آستانه باد، رابطه تشکیل گرد و غبار با میزان رطوبت را این گونه تشریح می کند: سرعت اصطکاک آستانه یکی از ویژگی های خاص هر نوع خاکی است که بلند شدن غبار از روی سطح زمین تاثیر زیادی دارد در صورتیکه مقدار این شاخص کم باشد وزش یک باد کم سرعت نیز می تواند گرد و غبار را از زمین بلند کند.

وی ادامه می دهد: وجود رطوبت در خاک و گیاهان می تواند به طور موثری این عدد را افزایش دهد اما با کم شدن سطح آب در رودخانه ها و پیکره های آب سطحی، زمین های اطراف رطوبت خود را از دست می دهند و استمرار این امر باعث بیابان زایی می شود که این مناطق دارای سرعت اصطکاک آستانه کمی هستند و به همین دلیل حرکت ذرات غبار با کمترین سرعت جریان باد صورت می گیرد.

به گفته ارحامی بسترهایی که قبلاً زیر آب بوده اند و به هر دلیلی آب آنها خشک شده به علت وجود رسوبات با بافت بسیار ریز ناحیه های خیلی مستعدی برای تولید غبار هستند.

**مدیریت آب کلید حل بحران

با توجه به اهمیت آب در بروز پدیده گرد و غبار بسیاری از کارشناسان بر این باورند که خشک شدن تالاب ها و رودخانه های ایران و برخی کشورهای همجوار یکی از عوامل اصلی ایجاد پدیده گرد و غبار در منطقه به شمار می رود. ارحامی با وجود آنکه نقش گرمایش جهانی زمین و اثرات آن بر کاهش رطوبت خاک و کم شدن سطح آب های زیر زمینی را غیر قابل کتمان می داند اما معتقد است عوامل انسانی و مدیریتی نیز در کاهش رطوبت خاک اطراف رودخانه ها و بیابان زایی در مناطق کم آب نقش پررنگی داشته اند. 

وی در این رابطه می گوید: بیش از 90 درصد آب مصرفی ما در بخش کشاورزی است و برای توسعه این بخش در یک مقطع زمانی اقدام به تأمین آب بیشتری شده که این امر با احداث سدهای زیادی صورت گرفته است و انجام این کار در موارد زیادی بدون توجه به نیاز آبی زیست محیطی منطقه صورت گرفته است.

ارحامی یادآور شد: با توجه به اینکه حداقل نیاز آبی زیست محیطی باعث پایداری منطقه از نظر زیست محیطی می شود لذا عدم توجه به این نیاز باعث بروز برخی مشکلات زیست محیطی از جمله کاهش حجم آب یا خشک شدن تالاب ها، رودخانه ها و سفره های آب زیرزمینی در مناطق کم آب شده است.

وی همچنین کاهش منابع آب زیرزمینی و کم شدن آب رودهای جاری و خشک شدن تالاب های جنوب غربی کشور را از اثرات استفاده نادرست از منابع آبی می داند.

استاد دانشگاه شریف در ادامه با نگاهی خوشبینانه می افزاید: موضوع مهمی که می توان به کمک آن از شدت گرفتن عوامل تأثیر گذار بر کم شدن منابع آبی جلوگیری کرد مدیریت صحیح مصرف و برنامه ریزی های تدریجی و بلند مدت است که به کمک آنها می توان در طی چند سال نه تنها از وخامت اوضاع کاست بلکه به بهبود شرایط نیز کمک کرد.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا