زنان چه جایگاهی در اقتصاد دارند؟

هشتم مارس (18 اسفند) به نام روز جهانی زنان نامگذاری شده است؛ در ایران نیز روز 20 جمادی الثانی (امسال 29 اسفند) که مصادف با سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) است، به نام روز زن و مادر گرامی داشته می شود.

روز جهانی زنان (International Women’s Day)

مراسم روز جهانی زنان در نقاط مختلف جهان با تکیه بر موضوعات مانند احترام، قدردانی وعشق نسبت به زنان بدلیل دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آنان گرامی داشته می شود.

رنگ و بوی سیاسی این مراسم دیگر مانند گذشته نیست؛ اگرچه موضوعات سیاسی و حقوق بشر که از سوی سازمان ملل متحد درخصوص زنان اعلام می شود، در تلاش برای افزایش آگاهی سیاسی و اجتماعی و بهبود شرایط زنان در نقاط مختلف دنیا است.

از سال 1977 و همزمان با دعوت مجمع عمومی سازمان ملل متحد از کشورهای عضو برای اعلام تاریخ 8 مارس به عنوان "روز سازمان ملل برای حقوق زنان و صلح بین المللی"، در کشورهای مختلف جهان این روز با برگزاری مراسم های مختلف گرامی داشته می شود.

سازمان ملل از سال 1996، محورهای مشخصی را برای روز جهانی زنان انتخاب می کند؛ به عنوان مثال، روز جهانی زنان 2015 به نام "توانمندسازی زنان، توانمندسازی بشر" و سال 2016 به نام "سیاره برابر (50-50) تا سال 2030 – گامی برای برابری جنسیتی، نامگذاری شدند.

شعار روز جهانی زنان 2017

"زنان در دنیای کار درحال تغییر: سیاره 50-50 تا سال 2030" به عنوان شعار روز جهانی زنان 2017 انتخاب شده است.

دنیای کار به سرعت درحال تغییر است و این مسأله پیامدهای قابل توجهی برای زنان به همراه دارد. از یک سو، پیشرفت های تکنولوژیکی و جهانی شدن، فرصت های بی نظیری برای افرادی که به این امکانات دسترسی دارند، فراهم کرده است؛ از سوی دیگر، نابرابری درآمدی و بحران های بشری، روند رو به رشدی را تجربه می کنند.

تنها 50 درصد زنان در سن کار، در آمار نیروهای کار در سطح جهانی دیده می شوند، درحالیکه این نرخ در میان مردان 76 درصد است. بخش زیادی از جمعیت زنان در اقتصاد غیررسمی (informal economy) و مشاغل خانگی با دستمزدهای پایین، بدون نیاز به مهارت و بدون حمایت های اجتماعی فعالیت می کنند.

دستیابی به برابری جنسیتی در دنیای کار از ضروریات دستیابی به توسعه پایدار است. هدف سازمان ملل از نامگذاری روز جهانی زنان 2017، فراهم کردن شرایط برابر برای اشتغال زنان تا سال 2030 است.

دستیابی به هدف برابری در محل کار نیازمند گسترش مشاغل و فرصت های شغلی، تلاش های هدفمند دولت ها برای ترویج مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی، حمایت از تعاونی ها از جمله اتحادیه های کارگری، و نقش فعال زنان برای غلبه بر موانع موجود در مسیر فعالیت های اقتصادی آنان است.

جایگاه اقتصادی زن از منظر اسلام

در سوره مبارکه نساء آیه 32 به بحث استقلال اقتصادی مردان و زنان اشاره شده است: (لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمّا اکتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمّا اکتَسَبْنَ)؛ این آیه، اهمیت و ارزشمندی استقلال اقتصادی زن و مرد در آیین اسلام را نشان می دهد. البته باید این نکته را مدنظر داشت که از منظر دین اسلام، اولویت حضور زنان در خانواده است و اشتغال (خارج از منزل) در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

در احادیثی که از ائمه اطهار (ع) روایت شده اند، بر این نکته ظریف که اغلب در کشورهای غربی مورد غفلت قرار می گیرد، تأکید شده که در زمینه اشتغال زنان باید وضع جسمی و روحی مدنظر قرار گرفته و وظایفی به زنان محول شود که با وضعیت جسمانی و عاطفی آنان متناسب بوده و آسایش و آرامش آنها را برهم نزند.

فعالیت های اقتصادی حضرت خدیجه (س) همسر گرامی پیامبر اکرم (ص)، یکی از نمونه های مثال زدنی صدر اسلام است. ایشان با تدبیر، هوشمندی و تلاش در تجارت و امور اقتصادی، از ثروتمندان آن دوران بودند. در ماجرای محاصره اقتصادی قریش که حدود 3 تا 4 سال به طول انجامید، حمایت های اقتصادی حضرت خدیجه (س)، کلید مقاومت و شکستن این محاصره بود.  

وضعیت اشتغال زنان در ایران

بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۹۴ افراد شاغل و بیکار در مجموع ۳۸.۲ درصد از جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر را تشکیل می‌دادند که این نسبت برای زنان ۱۳.۳ درصد بوده است.

از کل شاغلان ۱۰ ساله و بیشتر ۹۱.۲ درصد باسواد و ۸.۳ درصد بی‌سواد بوده‌اند که این نسبت برای زنان به ترتیب ۸۶ و ۱۴ درصد بوده است.

نرخ مشارکت اقتصادی نشان می‌دهد که چند درصد جمعیت در سن کار فعال، شاغل یا بیکار هستند. مطابق نتایج به دست آمده در سال ۱۳۹۴ نرخ مشارکت اقتصادی در جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در کل کشور ۳۸.۲ درصد بوده است که این شاخص در بین مردان ۶۳.۳ درصد و در بین زنان ۱۳.۳ درصد محاسبه شده است.

 

اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می دهد، در سال ۱۳۹۴ از ۲۴ میلیون و ۷۰۱ هزار و ۱۷۶ نفر جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر، ۱۱ درصد بیکار بودند که بالاترین نرخ بیکاری مربوط به گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ ساله با ۲۷.۷ درصد و پایین‌ترین نرخ بیکاری مربوط به سن ۶۵ ساله و بیشتر با ۰.۹ درصد بوده‌اند. نرخ بیکاری در بین مردان ۹.۳ درصد و در بین زنان ۱۹.۴ درصد بوده است.

 

 

گزارش: معصومه سوهانی

منابع: مرکز آمار ایران / پایگاه اطلاع رسانی حوزه /  internationalwomensday / theguardian / unwomen

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا