نشست «انسان‌شناسي شناختي و کاربرد آن در مطالعات قرآني» برگزار شد

اين نشست که با حضور علي‌رضا قائمي نيا ریيس پژوهشکده حکمت اسلامي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي و سردبير فصلنامه ذهن و ليلا اردبيلي، پژوهشگر و مترجم در حوزه زبان شناسي و انسان شناسي برگزار شد، ابتدا ليلا اردبيلي با اشاره به ماهيت انسان‌شناسي شناختي و ظرفيت‌هاي اين رشته در مطالعات قرآني، گفت: رفتارگرايي ذهن را يک لوح سفيد قلمداد کرده و هر چه در ذهن است را اکتسابي مي‌داند. انقلاب شناختي با پياژه به اين نتيجه رسيد که ذهن با قابليت‌هايي شناختي وارد جهان مي‌شود. يادگيري يک پاسخ و محرک نيست بلکه پارادايم‌هاي محيطي بر آن تاثيرگذار هستند. چامسکي بر ارتباط زبان و ذهن تمرکز شد.
این پژوهشگر و مترجم حوزه زبان شناسی و انسان شناسی ادامه داد: ما می‌بینیم میان رشته‌های روان‌شناسی، انسان شناسی و زبان شناسی شناختی پیوند وجود دارد. نظریه های این سه رشته علمی مورد استفاده هم قرار می‌گیرد.

وی افزود:‌ استعاره‌ها، مقولات و طرح‌واره‌های قرآنی برای مثال درخصوص زن و مرد در قرآن وجود دارد و بر این اساس می‌توان سیاست‌گذاری‌هایی در این خصوص کرد. برای عمل قرآن باید زبان ذهن و اجتماعی که قرآن مورد نظر دارد بشناسیم. می‌توانیم بر اساس مدل‌های فرهنگی قرآنی آیات محل نزاع را رمزگشایی کنیم و به لحاظ سیاست‌گذاری فرهنگی قرآنی نیز می‌تواند به ما کمک کند.

در ادامه حجت‌الاسلام قائمی‌نیا گفت: انسان‌شناسی شناختی مباحث شناختی و انسان شناسی را به هم منطبق می‌کند. انسان‌شناسی تنوعات مختلف زیستی، سیاسی، علمی و فرهنگی را بررسی می‌کند، اینکه در فرهنگ‌های مختلف چه تنوع‌هایی انسانی وجود دارد و همین طور در اقتصاد و … انسان‌شناسی تنزل از انسان انتزاعی به انسان انضمامی است. انسان فلسفی از تاریخ و اجتماع انتزاع شد و من به آن انسان پیشین و ذهنی می‌گویم.

رییس پژوهشکده حکمت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: مطالعات قرآنی در طول تاریخ خطاب قرآن را به چه انسانی دیده‌اند؟ در مطالعات پیشین قرآنی انسان را انسانی پیشین و یا انتزاعی تعریف کرده‌اند.

سردبیرفصلنامه ذهن تصریح کرد: پیامبران نیامده‌اند انسان‌ها را تغییر دهند بلکه آمده‌اند فرهنگ انسان‌ها را تغییر دهند. علوم انسانی جدید کمک می کنند ما ابعاد فرهنگی آیات قرآن را بشناسیم. دسته زیادی از آیات قرآن انسان شناسانه اند که سه دسته اند؛ دسته ای ناظر بر اعضای متعلق به یک فرهنگ هستند. قرآن ایمان و کفر را به صورت فرهنگ می‌بیند. برای تغییر یک فرهنگ باید مدل فرهنگی را تغییر داد.

وی در پایان گفت: کشف مدل‌های فرهنگی توسط مطالعات فرهنگ به معنای عام می‌تواند در کشف مدل‌های فرهنگی در جامعه دینی و غیر دینی کمک کند. ما با کشف مدل های فرهنگی در قرآن و کشف مدل‌های فرهنگی در جامعه می‌توانیم فرهنگ جامعه را تغییر دهیم.

 

 

منبع:روابط عمومی جهاد دانشگاهی

No tags for this post.