فرسایش و رسوب خاك، در كمین زمین های تهران
برنامه "گفت وگوی علمی" با موضوع علل فرسایش خاک تهران و خطرات نهفته در آن و با حضور دکتر حمیدرضا زکی زاده معاونت آب خیزداری اداره کل منابع طبیعی استان تهران به روی آنتن رفت.
دکتر حمیدرضا زکی زاده به پیشینه اداره حفاظت خاك پرداخت و گفت: اولین ایستگاه حفاظت خاك در سال 1344 در حوزه سیراچال سد كرج احداث شد، در آن زمان بنابر ضرورت اینكه بتوانند عمر مفید سد امیركبیر كرج را بالا ببرند، لزوم حفاظت خاك و كنترل فرسایش در بالادست سد به عنوان یك ضرورت اجتناب ناپذیر رقم خورد و اولین اداره حفاظت خاك در استان تهران و در كل كشور در آن زمان احداث شد.
وی با اشاره به چالش های فراوان در مقوله حفاظت خاك، اظهار داشت: این چالش ها عمدتا ناشی از تغییر و تخریب كاربری های طبیعی، منابع طبیعی است كه ما در حوزه های آبخیز مشاهده می كنیم.
معاون آب خیزداری اداره کل منابع طبیعی استان تهران پیشگیری از فرسایش و تخریب خاك را در مقایسه با كنترل این معضل، به صرفه برشمرد و افزود: در كشورهای پیشرفته به مقوله پیشگیری بیشتر اهمیت می دهند چون سرمایه و هزینه ای كه برای كنترل متصور است هزینه های نجومی و زیادی است.
وی ادامه داد: در مقوله پیشگیری كشورهایی مانند آمریكا و ژاپن در طول یك صد سال گذشته با توجه به تمركز سرمایه گذاری كه برای افزایش تولید كشاورزی داشته اند، با كاهش افت حاصلخیزی خاك مواجه شده اند و متناسب با آن روی فرآیند حفاظت خاك به صورت متمركز و پیشرفته ورود پیدا كرده اند و به این نتیجه رسیده اند كه هر آنچه اكوسیستم به صورت طبیعی از خودش برون زد، دارد و نمایش می دهد متعادل ترین و بهینه ترین اقتصاد را در درون خودش متصور می كند و دوباره برگشتند به این قضیه كه در حوزه های آبخیزشان بتوانند جنگل ها و مراتع را بصورت طبیعی ایجاد كنند.
وی اظهار داشت: اگر در موجودیت منابع طبیعی كشور در برنامه ریزی به آنها توجه نكنیم منجر به این می شود كه در حوزه های آب خیزمان در قبال این تغییر و تخریب كاربری های جنگل و مرتعی كه وجود داشته منجر به فرسایش و رسوب می شود.
وی دلیل ایجاد فرسایش خاك در حوزه های آبخیز را چرای بی رویه مطرح و تصریح كرد: الان در كل كشورهای دنیا به این نتیجه رسیده اند كه به صورت متمركز دامداری داشته باشند اما متاسفانه ما به صورت پراكنده و سنتی داریم استفاده می كنیم.
دکتر حمیدرضا زکی زاده درباره وضعیت آب های زیرزمینی استان تهران گفت: منابع آب مصرفی استان تهران، متاسفانه شرایط خوبی ندارد. در طول سه دهه گذشته به طور متوسط 100 الی 300 میلیون متر مکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی داشته ایم.
وی با اشاره به برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی اظهار داشت: این منابع حتی در فقیرترین کشورهای دنیا نیز جزو استراتژیک ترین منابع محسوب می شود، زیرا این منبع در طول هزاران سال جمع آوری شده است و به طور طبیعی ذخیره شده است و تنها در شرایط بسیار حساس مورد استفاده قرار می گیرد نه در شرایطی که برای توسعه کشاورزی بخواهیم آب منابع زیرزمینی را استفاده کنیم.
معاونت آب خیزداری اداره کل منابع طبیعی استان تهران به قرآن اشاره کرد و عنوان ساخت: در سوره یوسف به هفت سال تر سالی و هفت سال خشک سالی اشاره می شود و به حضرت گفته می شود که در هفت سال تر سالی ذخیره کنید. این داستان ما را به این موضوع یادآور می کند که در طبیعت با تناوب و توالی تر سالی ها و خشکسالی ها مواجه خواهیم شد؛ بنابراین باید برنامه ریزی و مدیریت داشته باشیم.
No tags for this post.
