زاینده رود زنده شد

آب مهمترین دلیل شکل‌گیری شهرها در گذشته بوده است. رودها، چشمه‌ها ومناطق کوهپایه‌ای پر آب یکی از مهمترین دلایل انتخاب انسان برای یک‌جانشینی بوده‌اند. شهرهای مهم و بزرگ در جهان هم در کنار رودها شکل گرفته‌اند. در ایران هم به عنوان یکی از مناطقی که نخستین یک‌جا نشینی‌ها در آن شکل گرفته‌اند، این قائده کلی رعایت شده است. اصفهان یکی از این شهر‌ها است که در کنار زاینده رود، یا همان زنده رود شکل گرفته است. این شهر برای سالیان سال به همین زنده‌رود زنده بود و حالا چند سالی می‌شود که ترکیبی از خشکسالی و انتقال آب و بی‌تدبیری این رود را خشک کرده است. هر سال چند روزی سد زاینده رود باز می‌شود تا زندگی به اصفهان بازگردد.

 

به گزارش سیناپرس و به نقل از ایرنا مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان اصفهان اعلام کرد: دریچه های سد زاینده رود از ساعت 6 صبح یکشنبه بازگشایی و آب در رودخانه زاینده رود برای رسیدن به اصفهان، جاری شد. مسعود میرمحمد صادقی افزود: «اکنون حجم خروجی آب از دریچه های سد زاینده رود به 60 مترمکعب در ثانیه افزایش یافته و امید است که آب رودخانه تا روز سه شنبه به کلانشهر اصفهان و پس از آن به شرق شهرستان اصفهان برسد».

 

وی با اشاره به رای کمیته پنج نفره برای استفاده بهره برداران از آب زاینده رود، میزان آب رها شده در بستر زاینده رود را 60 متر مکعب بر ثانیه و جریان آن را 22 روز اعلام کرد. کمیته پنج نفره تصمیم گیر برای استفاده بهره برداران از آب زاینده رود متشکل از مدیر عامل آب منطقه ای استان، نماینده استاندار، فرماندار اصفهان، نماینده کشاورزان و نماینده جهاد کشاورزی استان اصفهان است.زاینده رود جان گرفت. میرمحمد صادقی، هدف از بازگشایی زاینده رود را کشت کشاورزان بویژه در شرق اصفهان عنوان کرد. پیش از این، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان میزان آب ذخیره شده در پشت سد زاینده رود را حدود 260 میلیون متر مکعب اعلام کرده بود. بر اساس تصمیم شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود، قرار بود آب سد زاینده رود از 28 دی امسال برای کشاورزان شرق اصفهان رهاسازی شود اما به دلیل درخواست کشاورزان و ضرورت ساماندهی مسیر رودخانه این کار به سوم بهمن موکول شد. سهم حقابه کشاورزان شرق اصفهان از زاینده رود حدود 400 میلیون مترمکعب است،سطح زیر کشت غله پاییزه در شرق شهرستان اصفهان حدود 28 هزار هکتار است که این رقم کمتر از یک سوم از وسعت اراضی در دوران رونق کشت است. آب رودخانه زاینده رود برای کشت پاییزه کشاورزان شرق اصفهان پارسال در دو مرحله در روزهای 15 آبان و اول اسفند رهاسازی شد.

 

زاینده رود از ارتفاعات چلگرد در چهار محال و بختیاری و نیز کوه های فریدونشهر در غرب استان اصفهان به شکل رودهای کوچک از هم جدا سرچشمه گرفته و پس از درآمیختن در دریاچه سد زاینده رود به صورت رودخانه ای واحد به سمت اصفهان و تالاب گاوخونی جاری می شود. این رودخانه به عنوان بزرگترین جریان آبی منطقه مرکزی ایران در سال های اخیر با پدیده خشکسالی، افزایش برداشت و سوء مدیریت منابع آب مواجه و در محل پائین دست در بیشتر ماه های سال با خشکی مواجه شده است. هم اکنون کمیته پنج نفره به منظور تامین آب کشت های بهاره و پاییزه و نیز تداوم حیات در محدوده محیط طبیعی زاینده رود به شکل مقطعی تصمیم به گشودن دریچه های سد و جاری شدن آب در بستر خشک زاینده رود گرفته است. بررسی گزارش های وضعیت آب و خشکسالی بیانگر این است که استان اصفهان بدترین روزهای خشکسالی در مقایسه با میانگین 40 سال اخیر را تجربه می کند، واقعیتی تلخ که برون رفت از آن نیازمند همت و مشارکت همه جانبه و متداوم ارگانها و مردم در تمام فصول سال است. استان اصفهان پس از استان های یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان یکی از استان هایی است که در سال جاری زراعی با پدیده خشکسالی دست پنجه نرم می کند. شدت این پدیده در مرکز، شرق و جنوب شرقی اصفهان بیشتر از دیگر نقاط این استان است، بگونه ای که 64 درصد از مساحت استان دچار خشکسالی و 22.5 درصد گرفتار خشکسالی شدید و بسیار شدید است.

 

امسال میزان بارندگی ها در شهرهای این استان از جمله نایین 80 درصد، در اصفهان 55درصد و در سرشاخه های زاینده رود 20 درصد کاهش یافته است؛ براساس آمارهای اعلام شده بطور کلی بارش ها در استان اصفهان در سال آبی جاری نسبت به میزان بلندمدت(40 ساله ) 33 درصد کاهش یافته و در وضعیت قرمز قرار دارد. خشکسالی ضربات سختی را بر پیکره کشاورزی استان وارد کرده است، اگرچه خدمات بیمه ای بخشی از این خسارات را جبران کرده است، اما باز هم حجم خسارات بسیار بالاست و این روند درحال تشدید شدن است. طبق گزارش ها در سال 94 بیش از 620 میلیارد ریال خسارت از طریق بیمه به کشاورزان این منطقه پرداخت شد و هم اکنون بیش از 60 درصد از باغ ها و مزارع استان تحت پوشش بیمه قرار دارد.

کشاورزان حاشیه زاینده رود بویژه در مناطق پایین دست و شرق اصفهان با مشکلات جدی تر روبه رو هستند و تالاب گاوخونی که همواره موهبتی برای ساکنان و کانون کشت و کار و درآمد این منطقه بوده اکنون خشک و به کانون بالقوه ریزگردها و آلاینده های زیست محیطی تبدیل شده است. زاینده رودبه عنوان تنها منبع تامین کننده آب تالاب گاوخونی ، آب مورد نیاز کشاورزان این منطقه را نیز تامین می کرده است اما اکنون به یک رود خانه فصلی تبدیل شده است. بدون شک عوامل متعدد مانند مصارف صنعتی، افزایش جمعیت شهرها، سوء مدیریت و بی تدبیری و البته کاهش نزولات آسمانی سبب کم آبی و خشکی تدریجی این رود بزرگ در فلات مرکزی ایران شده است. زاینده رود مهمترین رودخانه در مرکز فلات مرکزی ایران به طول حدود 350 کیلومتر از سراب در زاگرس مرکزی تا پایاب در گاوخونی است.

No tags for this post.