افزایش بیش از 10 درصدی تولید علم در سه سال اخیر

علی رشیدی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با اعلام این خبر اظهار کرد: مقالات علمی ایران در طول دوران فعالیت کاری این دولت چه در سایت ISI و چه در دیگر سایت‌ها با افزایش چشمگیری روبرو بوده است.

پژوهشگر برتر بیستمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی با بیان اینکه آمار مربوط به تولید علم در همه مراکز معتبر علمی قابل دسترسی است، افزود: میزان تولید علم ایران در سال 2015 نسبت به 2014 رشد بسیار زیادی داشته ضمن اینکه آمار مربوط به 2016 نیز که هنوز نهایی نشده هم حکایت از افزایش تولید علم امسال در قیاس با سال پیش از آن دارد.

رئیس مرکز تحقیقات فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان با اشاره به برخی کشورها که رشد علمی بالایی در چند سال اخیر و از جمله امسال داشته‌اند، تصریح کرد: روسیه که چند سالی است برنامه‌های متعددی برای موفقیت در این حوزه اجرایی کرده با 18 درصد افزایش تولید علم در سال 2015 نسبت به 2014 بیشترین رشد را در سرعت تولید علم دنیا داشته و ایران با 11.5 درصد بیشترین رشد را در سرعت در تولید علم در منطقه داشته است.

این استاد تمام دانشگاه از ترکیه به‌ عنوان مهمترین رقیب منطقه‌ای ایران در تولید علم نام برد و گفت: براساس برنامه چشم‌انداز ایران تا 1404 باید مرجعیت علمی منطقه را به دست بگیرد.

پیشی گرفتن ایران از ترکیه و رشد مقالات علمی ایران در اسکوپوس و ISI

رشیدی‌پور با اذعان به اینکه برای مرجعیت علمی باید حرف‌های جدید و نو برای گفتن داشته باشیم، خاطرنشان کرد: تولید علم در ترکیه تا پیش از سال 2016 بیشتر از ایران بوده اما طبق آمار منتشر شده تاکنون در سال 2016 ایران بر مبنای مؤسسه معتبر ISI رشد علمی بیشتری از ترکیه داشته و از این کشور پیشی گرفته است.

این دکتری فیزیولوژی پزشکی از اسکوپوس(Scopus)به عنوان دیگر موسسه معتبر علمی دنیا در نمایه تولیدات علمی نام برد و اضافه کرد: براساس آخرین آمارهای علمی 2016 جمهوری اسلامی ایران در اسکوپوس نیز رشد علمی بیشتری نسبت به ترکیه داشته است. ضمن اینکه علاوه بر این دو موسسه که معتبرترین مراجع تولید علم در دنیا هستند در دیگر موسسات نیز وضعیت تولید علم ایران از همه کشورهای منطقه رشد بیشتری داشته است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان بر لزوم توجه به توسعه دیپلماسی علمی در کشورمان تاکید کرد و اظهار کرد: دیپلماسی علمی یکی از مهمترین مولفه‌ها در توسعه علمی و ارتقاء جایگاه کشورها است و خوشبختانه دیپلماسی علمی ما در دولت یازدهم نیز روند روبه رشدی به خود گرفته است.

وی با بیان اینکه ایران در سال‌های 2001 تا 2005دیپلماسی علمی بسیار خوبی داشته است، ادامه داد: متاسفانه در مقاطعی عملکرد کشور ما در دیپلماسی علمی خوب نبوده و دیپلماسی علمی و مشارکت ما با دیگر کشورها در تولید علم کاهش یافته است.

این پژوهشگر، با اذعان به اینکه دیپلماسی علمی به معنای بسترسازی برای مشارکت با دیگر کشورها در تولید علم است، از افزایش قابل ملاحظه دیپلماسی علمی کشورمان در سال‌های اخیر خبر داد و گفت: در چند سال اخیر ( 2013 تا 2015) سهم دیپلماسی از کل تولید علم (ISI)به حدود 24 درصد رسیده است که از متوسط دنیا و ترکیه بیشتر است که حاکی از مشارکت دانشمندان ما با سایر دانشمندان دنیا در تولید علم دارد.

رشیدی‌پور، در پاسخ به پرسش ایسنا در خصوص توفیق کشورمان در تولید ثروت از تولیدات علمی، از سیر صعودی تولید علم در کشور اظهار رضایت کرد و افزود: کشور ما در این سال‌ها از نظر کمیت در تولید علم بسیار موفق عمل کرده و امروز از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است اما برای کیفی‌سازی این تولیدات علمی باید برنامه‌ریزی کاملی انجام شود.

سیر صعودی استنادات علمی به مقالات ایرانی

پژوهشگر برتر بیستمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی اضافه کرد: باید به سمتی برویم که ایران در دهه‌های آینده علمی تولید کند که در زندگی جامعه تاثیر بیشتری داشته باشد. ضمن اینکه برای رشد بیشتر در توسعه دیپلماسی علمی نیز باید برنامه‌ریزی بیشتری کنیم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران مقالات ایرانی منتشر شده در مجلات "کیو وان" (چارک اول) و کیو توو" (چارک دوم) نیز با افزایش خوبی در سال‌های اخیر همراه بوده است، بیان کرد: برای مثال، رشد مقالات دنیا در مجلات کیو وان در فاصله سال‌های 2011 تا 2015 برابر با 17.6 درصد بوده است در حالی که این درصد رشد برای دانشمندان ایران 32 درصد بوده است. علاوه بر این، خوشبختانه در سال‌های اخیر با افزایش استناد به مقالات علمی ایرانیان که شاخص بسیار مهمی بوده و حاکی از کیفیت مقالات است روبرو بودیم.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان از افزایش مقالات ایرانی پراستناد خبر داد و گفت: ایران در سال 2015 براساس آمار بین‌المللی 246 مقاله پراستناد داشته در حالی که در سال 2014 این تعداد برابر با 186 مورد بود است که از رشد نسبتا خوبی است.

وی پیش‌بینی کرد: مقالات پراستاد ایران در سال 2016 از افزایش بیشتری نسبت به 2015 برخوردار باشد.

این پژوهشگر عنوان کرد: براساس آمار سال 2016 ، تاکنون سهم کشور ما از کل کمیت تولید علم در دنیا 2.2 درصد و سهم آن از کل تولید علم برتر 1.8 درصد است در حالی که در سال 2015 این ارقام به ترتیب برابر با 1.6 و 1.5 درصد بوده است.

وی تاکید کرد: باید علاوه بر تاکید بر رشد کمی تولید علم، سایر ابعاد توسعه علمی نیز که مهمترین آنها عبارتند از تولید علم کاربردی، اثرگذاری علم تولید شده و همچنین تبدیل علم به قدرت از طریق دیپلماسی علمی مد نظر قرار گیرد.

5کشور اول منطقه در کیفیت علم

این پژوهشگر و محقق در پاسخ به پرسشی در خصوص وضعیت تولیدات علمی پژوهشگران کشورمان از نظر شاخص کیفیت علم به ایسنا اظهار کرد: از نظر کیفیت علم در حال حاضر ایران بعد از ترکیه در جایگاه دوم منطقه قرار دارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به پنج کشور اول منطقه در کیفیت علم افزود: شاخصH به عنوان یک معیار برای کیفیت تولیدات علمی کشورها است که این رقم برای ایران برابر با 200 است در حالی که رژیم صهیونیستی و نیز ترکیه بیشتر و عربستان و مصر کمتر از ایران است.

وی توضیح داد: این موضوع نشان می‌دهد که یکی از جهت‌گیری‌های آینده تولید علم باید توجه به کیفیت تولیدات علمی باشد و یکی ار راهکارهای آن ارتقای دیپلماسی علمی و حمایت از محققان کشور برای انجام طرح‌های تحقیقاتی و تولید مقالات مشترک با محققان سایر کشورها است. که در این زمینه، در سال‌های اخیر کشور عربستان توجه ویژه‌ای داشته است که یک نمونه از آن همکاری با اساتید دانشگاه هاروارد است که منجر به افزایش تولید علم در عربستان شده است.لذا ما هم می‌توانیم با بهره‌گیری از دانشمندان وطن دوست ایرانی که در دانشگاه‌های معتبر دنیا هستند حرکت‌های عمیقی در این رمینه انجام دهیم که در سال‌های اخیر این کار تا اندازه‌ای شروع شده است.

این پژوهشگر سمنانی با اشاره به هجمه‌های اخیر به پژوهش با توجه به گزارش نشریه ساینس مبنی بر فروش مقالات و پایان‌نامه‌ها در ایران و ناشر اشپرینگر مبنی بر حذف 58 مقاله چاپ شده محققان ایرانی، تاکید کرد: retraction ( حذف مقالات چاپ شده) مقالات در دنیا یک اقدام معمولی است که انجام می‌شود که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. ضمن اینکه باید اضافه کنم که در همه جای دنیا مسئله تقلب وجود دارد اما می‌توان با نظارت و ارزیابی در دانشگاه‌ها، وضع مقررات صحیح، اتخاذ روش‌های مختلف مدیریتی ارزیابی و وضع استانداردهای منطقی بروز این پدیده را در دانشگاه‌ها کاهش دهیم. از طرف دیگر، همان‌گونه که مقام معظم رهبری نیز فرمودند حرکت رو به رشد و تعالی علمی کشور دشمن دارد و آنها می‌خواهند این حرکت علمی را متوقف کنند و اگر نتوانستند آن را متوقف کنند می‌خواهند آبروی آن را ببرند. بنابراین، ما باید مراقبت باشیم که زحمات صادقانه و تلاش مخلصانه محققان کشورمان در این جهاد علمی، توسط حرکت‌های غیرعلمی و خلاف اخلاق پژوهش عده‌ای خاطی مخدوش نشود.

این پژوهشگر که تاکنون مقالات متعددی از وی در مجلات معتبر دنیا منتشر شده، آینده فراروی علم در ایران را امیدبخش و درخشان خواند و گفت: کشور ما در حوزه علم و پژوهش از ظرفیت‌های بسیار بالایی برخوردار است و انتظار داریم که از حرکت علمی کشور حمایت جدی صورت گیرد و از نمایندگان مجلس که در حال تصویب بودجه 96 هستند انتظار داریم که سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی را حداقل به 2 درصد برسانند و به دانشمندان و محققان کشور اعتماد کنند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر، یکی از بزرگترین موانع پژوهش در کشور، علی‌رغم نگاه فوق العاده رهبر معظم انقلاب به رشد کمی و کیفی علمی ایران، اعتقاد و باور پایین در سایر سطوح تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در این زمینه است. اگر اعتقاد و باور و در نتیجه اعتماد به دانشمندان و پژوهش پایین باشد، نباید انتظار تحول عمیق در توسعه داشته باشیم. هر چند، محققان ما علی‌رغم این تنگناها با تلاش خستگی‌ناپذیر و ایثار، حرکت علمی کشور را به سمت تعالی سوق می‌دهند.

وی در پایان اظهار کرد: بی‌تردید ایران با افزایش اعتبارات فعالیت‌های پژوهشی و حمایت بیشتر از فعالان علمی و پژوهشی، می‌تواند حکمران بلامنازع علمی در منطقه باشد.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا