شگفتی‌های ستاره تابی
آن ستاره عجیبی را به خاطر دارید که چندی پیش تغییرات نوری غیرقابل توضیحی از خود بروز می‌داد و باعث شد عده‌ای این فرض را مطرح کنند که ممکن است یک ابر سازه مصنوعی ساخت دست موجودات هوشمند فرازمینی در اطراف آن وجود داشته باشد؟
محققان آن ستاره را در ماه‌های گذشته زیر ذره‌بینی دقیق گذاشته‌اند و نتیجه اینکه پس از ماه‌ها بررسی و تحلیل بیشتر هنوز هیچ توضیحی برای رفتار این ستاره ارائه نشده است و از یک‌جهت حتی بر شگفتی رفتار آن نیز افزوده‌شده است.
این ستاره که به نام KIC 8462852 یا ستاره تابی (Tabby) معروف است ( و مکان آن را می‌توانید در نقشه زیر ببینید) به‌طور غیر قالب توضیحی دستخوش تغییرات نوری و چشمک زدن است. تلسکوپ فضایی کپلر در طول مدت مأموریت خود توانسته بود 2 افت شدید در نور آن را – در حدود 22 درصد – و در بازه‌های نزدیک به دوساله تفکیک کند.
همین مسئله باعث شد تا ستاره شناسان به سراغ داده‌های قدیمی‌تر و آرشیو تصاویر خود از ستاره‌های این منطقه بروند و رد این ستاره را تا دهه 1890 دنبال کنند. این بررسی‌ها نشان داد درمجموع نور این ستاره در طول قرن گذشته در حدود 20 در صد کاهش پیداکرده است.
توضیحات متفاوتی درباره علت این پدیده ارائه شد. از وجود ابری شبه کروی از هسته دنباله‌دارها در اطراف ستاره تا نظریه فانتزی وجود تمدنی بزرگ که توانسته یک ابر ساختار مصنوعی – احتمالا باهدف ذخیره انرژی – در اطراف ستاره مادر ایجاد کند.
بررسی جدیدی داده‌های کپلر نشان می‌دهد که این ستاره علاوه بر چشمک زدن‌های نامنظمی که از ابتدا جلب‌توجه کرد در طول کل مأموریت روند کاهش نورانیتی را طی کرده است. در 1100 روز اول مأموریت نور دریافتی از ستاره حدود 1 درصد کاهش یافت سپس و در 6 ماه بعدی 2و نم درصد کاهش داشت تا اینکه دوباره منحنی کاهش نور آن در 200 روز آخر مأموریت تثبیت شد.
این گزارش جدید گزارش‌های قبلی مبنی بر کاهش نورانیت متوسط ستاره در طول بازه زمانی میان 1890 تا 1989 را تائید می‌کند. بدین تریپ نه‌تنها چشمک زدن‌ها و کاهش نورانیت ستاره باعث شگفتی شده است که اتفاق افتادن این کاهش‌های سریع با دوره‌های زمانی نامنظم شگفتی جدیدی بر آن اضافه کرده است. این بخش از کم‌نور شدن پیوسته پیش‌تر در داده‌های کپلر موردتوجه قرار نگرفته بود و دلیل آن‌هم این بود که در تحلیل‌های ابتدایی به‌عمد اثرات کاهش نور بلندمدت را از داده‌های مرتبط به کپلر حذف می‌کردند تا باهدف اصلی مأموریت که پیدا کردن کاهش‌های متناوب ناشی از وجود سیاره‌های فراخورشید باشد تداخل نکند.
این یافته‌های جدید سرنخ‌هایی را درباره رفتار این ستاره در اختیار ستاره شناسان قرار می‌دهد اما سرنخ‌هایی که معلوم نیست به کجا ختم می‌شود به عبارت بهتر هنوز ستاره شناسان توضیح خوبی ندارند که باید به کدام سو برای توضیح این پدیده حرکت کنند.
هنوز هم قانع‌کننده‌ترین توضیح این است که شی یا اشیایی جلوی رسیدن نور آن به ما را سد می‌کند و البته که هنوز نمی‌دانیم این اشیا ممکن است دقیقاً چه چیزهایی باشند. شاید یک سیاره بهترین توضیح باشد اما برای اینکه چنین سیاره‌ای بتواند چنین روند آهسته‌ای از کاهش نور را توضیح دهد باید در مداری به فاصله 60 سال نوری از ستاره اصلی قرار داشته باشد و اگرچه وجود چنین چیزی غیرممکن نیست اما ازنظر آماری خیلی هم محتمل نیست. از آن بدتر اینکه باید ماموریتی با طول دوره 10 هزار برابر کپلر داشته باشیم تا بتوانیم وجود چنین سیاره‌ای را در اطراف این ستاره تفکیک و تائید کنیم که آن‌هم تا مدت‌های مدیدی قابل‌تصور نیست و بدین ترتیب باید به رصدهای زمینی اتکا کرد.
توده ذرات باقی‌مانده در اثر برخورد هسته‌های دنباله‌دارها برخی از رفتارهای این ستاره نظیر چشمک زدن را توجیه می‌کند اما کاهش نور در مدت یک قرن را نیم تواند توجیه کند.
برای اینکه شانسی در کشف راز این ستاره مرموز داشته باشیم ستاره شناسان نیازمند این هستند که 24 ساعته گوش‌به‌زنگ باشند به همین دلیل هم انجمن آمریکایی ستاره‌های متغیر (AAVSO) لشکری از رصدگران آماتور در سراسر جهان را برای رصد دائم این ستاره با کمک تلسکوپ‌های خانگی خود بسیج کرده است. (اگر شما هم به رصدهای ستاره‌های متغیر علاقه‌مندید می توانید به این همکاری جهانی ملحق شوید) همچنین ستاره شناسان در تلاش‌اند تا شبکه تلسکوپ‌های لاس کامبرز (که فعلاً از 18 رصدخانه رباتیک تشکیل‌شده است) را برای زیر نظر گرفتن دقیق این ستاره به خدمت بگیرند.
به نظر می‌رسد ستاره تابی تا مدت‌ها ذهن ستاره شناسان را درگیر خود کند. وقتی راز این ستاره کشف شود یا از ساده بودن دلیل آنچه باعث این رویداد شده بود شگفت‌زده خواهیم شد یا گامی مهم در درک رفتاری ناشناخته درباره جهان خود بر خواهیم داشت.
—
پوریا ناظمی
منبع اصلی: SN
No tags for this post.
