هر آنچه درباره صابون باید بدانیم

مورخان معتقدند که سابقه تولید صابون به دو هزار سال قبل و دوره فنیقی ها (Phoenicians) باز می گردد. مصریان باستان نیز روغن های حیوانی و گیاهی را با نمک های قلیایی مخلوط کرده و ترکیبی صابون مانند را برای استحمام تهیه می کردند.

صابون در ابتدا یک ماده شوینده ساده بود که از محصولات کاملا طبیعی مانند چربی حیوانات مانند بز یا خاکستر چوب تهیه می شد.

تا سال 1790 میلادی، صابون یک کالای لوکس و گران محسوب می شد؛ تا اینکه نیکولاس لبلانک (Nicholas Leblanc)، شیمیدان فرانسوی روشی مقرون به صرفه برای تولید صابون با استفاده از نمک پیدا کرد.  

صابون پزی در دیگ های بزرگ در دهه 1800 میلادی در ایالات متحده و آمریکای شمال رواج پیدا کرد و از این دیگ ها تا اوایل جنگ جهانی دوم برای تولید صابون استفاده می شد.

با کمبود صابون در زمان جنگ جهانی دوم، مواد شوینده مصنوعی جایگزین صابون های سنتی شده و به تدریج، صابون به شکل صنعتی و انبوه تولید شد.

صابون های جدید متشکل از مواد شیمیایی، عطر و نرم کننده هستند؛ برخلاف صابون های سنتی که به صورت قالب های جامد تولید می شدند، صابون های جدید کم کم از شکل جامد خارج شده و به صورت مایع در دسترس مردم قرار گرفتند.

ایده نخستین صابون مایع در سال 1865 میلادی توسط ویلیام شپفارد ثبت اختراع شد. بی. جانسون در سال 1898 میلادی، صابون مایعی را با استفاده از روغن پالم و زیتون با نام تجاری Palmolive تولید کرد.

در نقاط مختلف جهان، صابون به دو شکل جامد (قالبی) و مایع تولید و عرضه می شود که استقبال مردم از صابون های مایع نسبتا بیشتر است.

صابون چگونه عمل می کند؟

ویژگی های خاص مولکول های صابون که حاوی یک بخش آب دوست (hydrophilic) و یک بخش آب گریز (hydrophobic)، کلید قدرت تمیز کنندگی صابون هستند.

مولکول های آب به تنهایی قادر به عبور از داخل یک لکه چربی نیستند، چراکه آب و روغن باهم مخلوط نمی شوند. در مقابل، مولکول های صابون با کمک بخش آب گریز خود از درون کثیفی (چربی) عبور کرده و آن را احاطه می کنند و بخش آب دوست نیز به حل شدن چربی کمک می کند.

زمانی که دست ها با صابون شسته می شود، صابون کثیفی ها را به خود جذب می کند و با قرار گرفتن دست ها زیر آب، صابون کثیف شسته می شود.  

چرا صابون های رنگی کف سفید تولید می کنند؟

هنگام شستن دست ها، علاوه بر مخلوط شدن صابون و آب، مقداری هوا نیز با این ترکیب مخلوط می شود که باعث ایجاد کف می شوند. صابون ها در رنگ های مختلف تولید می شوند، اما کف یا فوم تولید شده، صرف نظر از رنگ صابون همواره سفید رنگ هستند.

کف مجموعه ای متشکل از حباب های کوچک صابون است. این حباب ها، غشاهای نازک محلول آب و صابون هستند که از هوا پر شده اند. بدلیل کشش سطحی پایین محلول آب و صابون، غشاها می توانند گسترش یافته و به حباب های بزرگی تبدیل شوند. غشاهای نازک صابون کم و بیش شفاف هستند، اما کف یا فوم تولید شده به رنگ سفید دیده می شوند.

دو علت برای این مسأله وجود دارد: حباب های بیشتر متشکل از هوا هستند؛ همچنین رنگ نور طبیعی سفید رنگ است. چیزی که در اصل دیده می شود، بازتابی از نور طبیعی در حباب است که سفید رنگ دیده می شود؛ از همین رو، اگر در اتاقی با نور قرمز باشید، رنگ حباب نیز به قرمز رنگ دیده می شود.

صابون های آینده چگونه خواهند بود؟

باتوجه به خطرات مواد شیمیایی موجود در صابون (و سایر مواد شوینده)، نسل آینده صابون ها قطعا زیست تخریب پذیر خواهند بود.

 

منابع: explainthatstuff / scholarshipsinindia / wikipedia 

گردآوری و ترجمه: معصومه سوهانی

 

No tags for this post.