60 سال خدمات استاد پیشکسوت زمین شناسی مهندسی ایران تقدیر شد

به گزارش ایسنا، در این مراسم که عضر دوشنبه با حضور جمعی از پیشکسوتان و استادان برجسته زمین شناسی و معدن کشور در آمفی تئاتر دانشکده مهندسی معدن دانشگاه تهران برگزار شد شماری از همکاران و شاگردان استاد در سخنرانی های خود ضمن بیان خاطراتی از مهندس نبوی از خدمات و تلاش های او تقدیر کردند.

دکتر اصغری، رئیس دانشکده معدن دانشگاه تهران با بیان اینکه خدمات استاد نبوی نشان داد که وی ریشه در خاک پاک ایران دارد، گفت: وی سال‌ها در حوزه زمین شناسی معلمی کرد و ثمرات آن نیز امروز نصیب کشور شده است.

دکتر معماریان، عضو هیات علمی دانشکده نیز با بیان اینکه استاد نبوی دانش آموخته دانشگاه تهران است ولی همه دانشکده‌های معدن کشور با نام و فعالیت‌های علمی وی آشنایی دارند، خاطر نشان کرد: در هر پروژه مهندسی و زمین شناسی که کشور با مشکلی مواجه می‌شود، مهندس نبوی تنها فردی است که نظر قطعی را اعلام می کند که نمونه آن متروی اهواز است که نظر مهندس نبوی مورد قبول همه ذی نفعان این پروژه قرار گرفت.

وی با تاکید بر اینکه انجمن علمی دانشجویی مهندسی معدن دانشکده معدن دانشگاه تهران درصدد برگزاری مراسم تکریم برای پیشگامان این عرصه است، اظهار داشت: این برنامه در سال‌های آتی نیز ادامه خواهد داشت.

در این مراسم همچنین به رسم یادبود هدایایی به مهندس نبوی به پاس 60 سال خدمت اهدا شد.

مهندس نبوی – عکس: دکتر مهدی زارع

مهندس محمد حسن نبوی از پیشگامان علم زمین شناسی در سال 1313 در شهر سمنان چشم به جهان گشود و در سال 1335 در دانشکده فنی دانشگاه تهران در رشته مهندسی معدن پذیرفته و در سال 1340 در گرایش زمین شناسی دانش آموخته و در همان سال، کارمند سازمان زمین شناسی کشور شد که به تازگی آغاز به کار کرده بود و هنوز زمین شناس نداشت.

مهندس نبوی که همراه با مهندس منصور صمیمی نمین، نخستین زمین شناسان سازمان بودند از زمین شناس ساده تا مدیر امور زمین شناسی سازمان ارتقا یافت و پس از بازنشستگی در سال 1369 همراه با چند تن از بزرگان مهندسی سازه، شرکت مهندسان آب نیرو را به وجود آوردند که تا کنون در این شرکت بررسی های زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک و لرزه زمین ساخت را برای جایگاه سدها و سازه های وابسته آن انجام می دهند.

این استاد پیشگام زمین شناسی تعیین جایگاه بیش از 29 سد ایران، چهار سد در کردستان عراق، پل دریاچه ارومیه، انتقال آب و موج شکن کشتی سازی بندر عباس را در کارنامه فعالیت خود دارد.

نبوی از 1348 سالها در دانشگاه‌های تربیت معلم، شهید بهشتی، امیرکبیر، آزاد اسلامی و سازمان نقشه برداری، اقدام به تدریس دروس زمین شناسی ایران، چینه نگاری، زمین شناسی عمومی، تکتونیک و ژئومورفولوژی کرده است که به علت فشردگی کارها در شرکت، ناگریز از درس دادن دست کشید اما پیوند با دانشگاه و همچنین سازمان زمین شناسی را هیچ گاه نگسسته و همکاری‌ها دارد.

تهیه شناسنامه غارها، شناسنامه کانسارهای مس، زر و سرب، تهیه استاندارد نقشه‌های و گزارش با مقیاس و تهیه نقشه‌های زمین شناسی اکتشافات "مورنی" کانسار از دیگر اقدامات وی در حوزه زمین شناسی است.

در سازمان زمین شناسی کشور، چند نفر از همکارانشان برای دریافت دکتری زمین شناسی کوشیدند و به هدف خود نیز رسیدند. ایشان هم با این اندیشه در دانشگاه گرنوبل فرانسه نام نویسی کردند و ناحیه سمنان را برای این کار برگزیدند. استاد وی به ایران آمد و او را به کوه های شمال سمنان بردند و چند روزی روی زمین بودند و یافته هایشان را به او نشان دادند.

در بازگشت به تهران، در دفتر مهندس خادم، رئیس سازمان، نشستی داشتند. استادشان در سخنانش گفت: "ایشان هیچ دست کمی از زمین شناسان خوب اروپایی ندارد و از همین حالا می گویم که کارشان را پذیرفته ام و گواهی خواهم کرد".

مهندس نبوی – عکس: دکتر مهدی زارع

این رویداد موجب شد که سه گرایش نوین را در خود بازشناسند. نتیجه این شد که چند نقشه و نوشتار به وجود آمد که از میان آنها یکی نقشه زمین شناسی سمنان (1:100.000) که در گونه خود برای نخستین بار بود و دیگری نوشته ای درباره دنباله دار هالی که دیده شدن آن نزدیک بود. دوم گرایش به یافتن و شناساندن کمترین خواسته ها برای بررسی های زمین شناسی (استاندارد) بود که آغاز کردند و برای نخستین بار استاندارد نقشه و گزارش با مقیاس (1:250.000) را نوشتند و این کار را دنبال کردند. بنابر درخواست سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، در سال 1385 استانداردهایی را در زمینه های زمین شناسی عمومی، زمین شناسی مهندسی، زمین ریخت شناسی و خطر زمین شناسی، زمین شناسی زیست محیطی و لرزه زمین ساخت نوشتند. اما ششمین استاندارد که زمین شناسی اقتصادی معدنی بود به علت نبودن بودجه در نیمه راه رها شد.

در گشت و گذارهای آدینه ای و تابستانی که به کوه های شمال، پهنه های خشک و جنوب و معدن های رها شده آن داشتند با بسیاری از واژه ها، به ویژه از گونه ریختاری، آشنا شدند که از همه آنها بهره گیری کرده اند. در برداشت های رو زمینی هم همیشه از مردم بومی پرسش هایی می کردند و پاسخ های خوبی هم می شنیدند. بر این پایه بود که در سازمان زمین شناسی برای نخستین بار واژه های ریخت شناسی را نوشتند و به کار گرفتند (1345). در کمترین خواسته ها (استاندارد) برای نقشه های زمین شناسی نیز پیشنهاد کردند جدولی سامان داده شود که واژه های بومی و هم ارز فارسی و انگلیسی آنها در راهنمای نقشه گنجانیده شود. پس از آن در واژه گزینی دانشگاه آزاد (چاپ 1355)، نشر دانشگاهی (1365)، صنعت آب وزارت نیرو و فرهنگستان زبان شاخه زمین شناسی همکاری داشتند که نتیجه ها چاپ شده است. در سازمان زمین شناسی کشور کمیته ای چهار نفری را راه انداختند و بسیاری از واژه های زمین شناسی را در چهار گروه واژه گزینی، واژه یابی، واژه سازی و واژه پذیری جداسازی کردند.

نتیجه این فعالیت تحقیقاتی تهیه چند نقشه و نوشتار به وجود آمد که از میان آنها یکی نقشه زمین شناسی سمنان (1:100.000) که در گونه خود برای نخستین بار بود و برای نخستین باراستاندارد نقشه و گزارش با مقیاس (1:250.000) را تدوین کرد.