پژوهش مسیر توسعه را همواره می‌سازد
بر این اساس از سال 1379 معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌عنوان متولی پژوهش در سطح کشور با هدف فرهنگ‌سازی پژوهش و گسترش روحیه تحقیق در سطح جامعه با همکاری وزارتخانه‌ها، نهادها، دانشگاه‌ها، پارک‌ها، مراکز رشد و مؤسسات مرتبط با پژوهش و فناوری در هفته‌ای که به‌عنوان هفته ملی پژوهش و فناوری نامگذاری شده است برنامه‌هایی را برگزار می‌کند که تاکنون پانزده دوره از هفته ملی پژوهش و فناوری برگزارشده است و شانزدهمین دوره هفته پژوهش و فناوری نیز امسال از روز 22 تا 27 آذرماه با اجرای برنامه‌های مختلف از تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر تا برنامه‌های استانی و همچنین برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و فن بازار و جشنواره‌های دانش‌آموزی و ایده‌های برتر برگزار خواهد شد.
پژوهش فعالیتی است که به شناخت روشن‌تر از مفاهیم پیرامون ما منجر می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت پژوهش راهی برای گسترش مرزهای دانش و گشودن افق‌های تاره است. نوع و سطح فعالیت‌های پژوهشی شاخصی است که می‌تواند نشان‌دهنده توسعه و پیشرفت باشد. هر فعالیتی که در حوزه‌ای مختلف از کشاورزی تا صنعت و حتی خدمات انجام می‌شود به‌گونه‌ای به فعالیت‌های پژوهشی متکی است و ازاین‌رو می‌توان پژوهش را تضمین‌کننده پیشرفت و توسعه پایدار در همه کشورها دانست. بدون پژوهش جامعه دچار رکود خواهد شد؛ بنابراین تردیدی نیست که هر آنچه بشر به‌عنوان پیشرفت علمی در طول تاریخ به آن دست‌یافته است نتیجه یک رویکرد پژوهشی باشد. کشورهای پیشرفته صنعتی بخش قابل‌توجهی از تولید ناخالص ملی خود را به سرمایه‌گذاری در امور پژوهشی و تحقیقی اختصاص داده‌اند. رشد علمی محصول پژوهش است و پژوهش مهم‌ترین راه برای غلبه بر مشکلات و محدودیت‌هاست.
دنیای علم را می‌توان به حلقه بزرگی تشبیه کرد که از حلقه‌های کوچک‌تری تشکیل‌شده است. علم، دانشگاه، پژوهش، فناوری و نظام اجرایی حلقه‌هایی هستند که از به هم پیوستن آن‌ها چرخه علم و فناوری شکل می‌گیرد. اگر اجزای حلقه علم و فناوری به هم متصل نباشد تولید علم و مقاله به تولید ثروت منجر نخواهد شد. در این صورت می‌توان علم و فناوری را به شاخه گلی زیبا تشبیه کرد که هیچ‌گاه نمی‌توان از بوی خوش آن لذت برد. بدون تردید توسعه کشور بدون وجود زیرساخت‌های علم و فناوری امکان‌پذیر نخواهد بود. توسعه نیازمند پژوهش، ابتکار و نوآوری است و برای تحقق این هدف بازیگران عرصه علم و فناوری اثرگذارترین نقش را ایفا می‌کنند. ازاین‌رو می‌توان گفت ایجاد بستری مناسب برای شکوفایی استعدادهای محققان و پژوهشگران ز زیرساخت‌های موردنیاز برای توسعه و پیشرفت کشور است. نکته مهمی که در عرصه پژوهش باید موردتوجه قرارداد این است که پژوهش نباید به تولید دانش و تولید مقاله منجر شود بلکه ضرورت دارد نتیجه پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه‌های مختلف درنهایت به بهبود کیفیت زندگی مردم منجر شود تا مردم بتوانند نتیجه این پژوهش را در زندگی خود ببینند. تبدیل ایده به ثروت نیازمند وجود حلقه ارتباطی میان صنعت و دانشگاه است.
اگر به سابقه پژوهش و فعالیت‌های پژوهشی بیاندازید متوجه خواهید شد کشور ما در این حوزه آن‌طور که باید عمل‌نکرده است. پایین بودن سهم بودجه پژوهش در کشور ازجمله محدودیت‌هایی است که در دستیابی به چنین هدفی نقش بسیار مهمی داشته است. از سوی دیگر فرهنگ پژوهش در سطح جامعه نهادینه نشده است. اگر مسئولان کشور بتوانند تصمیم‌گیری‌های کلان را در جهتی پیش ببرند که سهم بیشتری به بودجه پژوهش اختصاص داده شود و همچنین برنامه‌هایی برای ایجاد فرهنگ پژوهش در سطح جامعه اجرایی شود در این شرایط می‌توان امیدوار بود که بتوانیم از پتانسیل‌های کشور در حوزه پژوهش برای رفع نیازهای جامعه و رسیدن به توسعه پایدار بهره‌مند شویم.
فرانک فراهانی / روزنامه نگار علم
No tags for this post.
