زباله‌های فضایی، چالش جدید بشر در قرن 21
بیش از 50 سال از توسعه برنامه‌های اکتشافی انسان در فضا می‌گذرد و حالا برآورد می‌شود بیش از 22 هزار قطعه فلز و دیگر قطعات از کارافتاده و در فضارها شده که حداقل 10 سانتی‌متر طول دارند در مدار زمین به حالت خود رها شده است.این تنها بخشی از گورستان فضایی است که زمین را احاطه کرده است. تخمین زده می شود که میلیاردها تکه زباله فضایی ریزتر نیز در اطراف زمین سرگردان باشد که کشف و جمع آوری آنها با استفاده از فناوری های فعلی کار بسیار دشواری است. برخی از این قطعات با آنچنان سرعتی در حال پرسه زنی در اطراف زمین هستند که در صورت برخورد با فضاپیماها و ماهواره ها در عملکرد آنها اختلال جدی ایجاد می کنند. جلوگیری از وقوع حوادثی از این نوع هزینه های قابل توجهی به همراه دارد. مهر سال گذشته دانشمندان مجبور شدند طی مانوری پیچیده و پرهزینه موقعیت ایستگاه فضایی بین المللی را تغییر دهند تا با قطعه جداشده ای از ماهواره کاسموس 2251 روسیه برخورد نکند. این قطعه در نتیجه برخورد ماهواره روسی با ماهواره ای دیگر از آن جدا و در فضا سرگردان شده بود.
استفاده از هر برنامه پاکسازی فضایی ممکن است سال ها و حتی چند دهه به طول انجامد. با این حال از موضوع نگران کننده زباله های فضایی نمی توان بسادگی گذر کرد.
دونالد کسلر، دانشمند بازنشسته ناسا که از وی به عنوان «پدر بررسی مخروبه های فضایی» یاد می شود در دهه 70 این نظریه را مطرح کرد که برخورد زباله های فضایی با کاوشگرها و فضاپیماها می تواند به شکل گیری حوادثی بزرگ در اطراف زمین منجر شود. به عقیده وی این مساله روند پرشتاب توسعه اکتشافات فضایی را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد.
امروزه از اثرات مخرب زباله های فضایی بر برنامه اکتشافات در فضا به عنوان سندرم کسلر یاد می شود.
کسلر به لزوم توجه دولت ها و مجامع قانونگذار به همکاری جدی در زمینه یافتن راهی مناسب برای کاستن از حجم نگرانی های موجود اشاره کرده و نتیجه این نگرش را دستیابی به فضایی می داند که بستری مناسب برای توسعه برنامه های اکتشافاتی خواهد بود.
در حال حاضر ایده های مختلفی برای جمع آوری بخشی از زباله های فضایی سرگردان در اطراف زمین مطرح می شود که استفاده از لیزر برای انهدام آنها از جمله راهکارهای پیشنهادی است. با این حال در استفاده از این ابزار نیز تردید و اختلاف نظرهایی وجود دارد. برخی این نکته را مطرح می کنند که آیا باید از لیزر زمینی بهره گرفت یا لیزر را از فضا مورد استفاده قرار داد؟ گذشته از آن از چه لیزری و با چه قدرتی باید استفاده کرد؟ و از همه مهم تر این که آیا به فرض استفاده از لیزر در فضا، آیا امکان بهره گیری از این ابزار به عنوان سلاحی در فضا به وجود نمی آید؟
زنگ خطر از مدت ها پیش به صدا درآمده است و کم نیست شمار دانشمندانی که معتقدند زباله های فضایی چالش جدید بشر در قرن بیست و یکم خواهند بود.
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.
