ضرورت مطالعه اثر خشکسالی بر سدهای خاکی ایران

دکتر فرشید واحدی فرد در گفتگو خبرنگار سیناپرس،در خصوص خشکسالی های اخیر ایران گفت: تغییرات اقلیمی اخیرا موجب خشکسالی های مشابه در مناطق مختلف دنیا نظیر جنوب استرالیا و یا ایالت کالیفرنیا آمریکا شده است. بنابراین ایران نیز می تواند با استفاده بهینه از تجربیات مشابه، در زمینه مدیریت بحران و کاهش اثرات مخرب خشکسالی موفق عمل کند.

دکتر واحدی فرد با اشاره به اینکه مناطق مختلف ایران دچار خشکسالی شدیدی هستند، تصریح کرد: در زمان خشکسالی حفاظت و مدیریت منابع آبی از اهمیت بالایی برخوردار است اما آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که اثر خشکسالی را روی زیرساخت ها از جمله سازه های مهم کشور مانند سدهای خاکی را بررسی کرد. علاوه بر اثرات مختلف اجتماعی، اقتصادی، و زیست محیطی، خشکسالی موجب تضعیف ساختار ومقاومت خاک، ایجاد ترک های گسترده و نشست زمین می شود. این عوامل می توانند موجب تهدید جدی سازه های مهندسی مرتبط با خاک (نظیر سدهای خاکی) شود.

به گفته استاد ایرانی دانشگاه ایالتی«می سی سی پی» آمریکا، وقوع خرابی های متعدد سدها و بند های خاکی در دوران خشکسالی در کشورهای هلند و استرالیا موید اهمیت این موضوع است.

وی با بیان اینکه بسیاری از مناطق کشور نظیر استان های تهران، اصفهان، قزوین، بوشهر و کرمان شاهد رخداد میزان قابل توجهی نشست زمین  در سال های اخیر بوده اند، خاطرنشان کرد: زمانیکه سدی طراحی می شود، با محاسبه حداکثر آورد رودخانه با دوره بازگشت های طولانی، ارتفاع مشخصی برای سد در نظر گرفته می شود. علاوه بر آن، یک ارتفاعی هم به عنوان ارتفاع آزاد برای اطمینان در نظر می گیرند و در نهایت سد طراحی می شود. اما زمانیکه زمین نشست می کند، این ارتقاع اطمینان کاهش و یا از دست می رود و سازه سد در معرض خطر جدی قرار می گیرد.

استاد ایرانی دانشگاه ایالتی «می سی سی پی» آمریکا با بیان اینکه خشکسالی باعث تغییر سیکل نرمال بارش و متعاقبا، تضغیف ساختار خاک می شود، گفت: در زمان خشکسالی ممکن است به یکباره بارندگی های شدید رخ دهد.چون خاک مدت زمان طولانی خشک بوده، آمادگی خود را جهت جذب آب از دست داده و بارندگی شدید موجب وقوع سیل می شود که در بسیاری از مناطق ایران این موضوع صادق است.

وی در ادامه تاکید کرد: بنابراین وزارت نیرو و سایر نهادهای مرتبط باید علاوه بر مدیریت منابع آب، اثر مخرب خشکسالی را روی زیرساخت ها به خصوص سدهای خاکی مطالعه کنند.

دکتر واحدی فرد در پایان با اشاره به سدسازی های گسترده درکشور افزود: زمانیکه در ایران بودم در چندین پروژه سدسازی به عنوان مشاور فعالیت می کردم. ایران یکی از بزرگترین صنعت های سدسازی دنیا به خصوص سدهای خاکی را در سالهای اخیر داشته است. اما متاسفانه در برخی موارد این سدها بدون در نظر گرفتن مدیریت بهینه منابع آب طراحی و ساخته شده اند.

استاد ایرانی دانشگاه ایالتی«می سی سی پی» آمریکا خاطرنشان کرد: تغییرات اقلیمی از جمله مهمترین دلایل وقوع خشکسالی است که در همه مناطق دنیا وجود دارد. اما علاوه بر تغییرات اقلیمی، ضعف مدیریت منابع آب موجب تشدید مشکل خشکسالی شده است. در این راستا سدسازی های گسترده ای که در 25 سال گذشته در ایران اتفاق افتاده است به تدریج نتایج خود را نشان خواهد داد.

 

 

No tags for this post.