آغاز مهاجرت پرندگان شکاری به استان بوشهر
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت:همه ساله افرادی به طمع زنده گیری پرندگان مهاجر به کمین آنها می نشینند که در اصطلاح به آن کوخه نشینی می گویند که حیات این گونه های ارزشمند را تهدید می کند.
حسین دلشب افزود: دراین باره نشست هماهنگی فصل مبارزه با زنده گیری پرندگان شکاری با حضور مسوولان و محیط بانان اداره کل حفاظت محیط زیست این استان برگزار و در آن جوانب مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت.
تخمین زده شده در دنیا حدود 50 میلیارد بال پرنده از حدود 9 هزارگونه وجود دارد که حجم زیادی از آنها مهاجر هستند، برهمین اساس حدود 5 تا 7 میلیون بال در فصول مختلف به ایران مهاجرت می کنند که توسعه شهرنشینی، تخریب زیستگاه ها و شکار بی رویه برخی از عوامل تهدید آنها است.
در ایران حدود 530 گونه پرنده وجود دارد که از این تعداد حدود 320 گونه مهاجر هستند که برخی از آنها جزو پرندگان مهاجر داخلی و برخی خارجی هستند.
دلشب، در مورد پرندگان شکاری استان بوشهر و نقش آنها در چرخه حیات توضیح داد: پرندگان شکاری روز فعال که بیشتر شکاری ها را در بر می گیرد از راسته شاهین سانان هستند که حداقل 25 گونه از آن در استان بوشهر زندگی کرده و برخی نیز در همین استان زادآوری دارند، از تیره شاهینیان که گونه های هدف افراد سودجو هستند دلیجه معمولی، دلیجه کوچک، ترم تای، لیل، بالابان، بحری و شاهین در این استان هستند.
وی ادامه داد: معمولا پرندگان شکاری در راس یکی از هرم های غذایی چرخه طبیعت هستند و بدون دخالت انسان جمعیت برخی از حشرات مضر و جوندگان را تنظیم می کنند و ازدیاد غیرقابل کنترل آنها را ناممکن می کند.
دلشب افزود: در میان این پرندگان، گونه های بالابان، بحری و شاهین جزو گونه های در معرض خطر انقراض کنوانسیون سایتیس (کنوانسیون منع تجارت گونه های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض) هستند.
وی گفت: با این وجود متاسفانه به دلیل قابلیت دست آموزی و استفاده از آنها در ' قوش بازی ' توسط شیوخ متمول کشورهای حوزه خلیج فارس همواره توجه افراد سودجو و دلالان را به خود جلب کرده اند، این پرندگان جزو پرندگان مهاجر هستند از این رو مدتی از سال و بخشی از حیات خود را در کشور ما سپری می کنند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر با اشاره به اینکه به موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب و هوایی استان سالانه پذیرای صدها پرنده شکاری مهاجر است که برای زمستان گذرانی به این استان روی می آورند، گفت: این پرندگان به دلایل متعدد مورد تهدید جدی قرار می گیرند و هرساله تعداد زیادی از آنها از گردونه حیات خارج می شوند و همواره با جمعیتی کمتر به زیستگاه های اصلی خود باز می گردند.
وی ادامه داد: این پرندگان در چرخه حیات یکی از اجزای بی بدیل سیستم های طبیعی کره زمین محسوب می شوند و حذف آنها از گردونه حیات، تهدیدی جدی در جهت اختلال در اکوسیستم های طبیعی وابسته به آنها خواهد بود، به علاوه عظمت و شکوه آنها در حین پرواز یکی از جلوه های زیبای خلقت خداوند است که باید برای نسل امروز و فردا حفظ و نگهداری شود.
*** برنامه عمل پرندگان شکاری در حال تدوین است
دلشب با تاکید بر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از تنوع زیستی سالانه توان و وقت زیادی را صرف مبارزه با جلوگیری از زنده گیری این پرندگان می کند اظهار داشت: به رغم اهمیت زیاد و ارزش های اکولوژیک این گونه ها، مطالعات جامع و کاملی که به عنوان یک سند علمی در دست باشد وجود ندارد، لذا اجرای طرح شناسایی و حفاظت از این گونه ها می تواند کمک زیادی برای برنامه ریزی به منظور حفظ و بقای این گونه ها باشد.
وی گفت : در این راستا ' برنامه عمل حفاظت از پرندگان شکاری' در حال تدوین است و اجرای طرح مدیریت هر یک از این گونه ها در دستور کار سازمان محیط زیست قرار دارد.
وی تصریح کرد: به منظور مقابله با روند تخریب و گسترش فعالیت های مخرب انسانی ناشی از توسعه احتمالی در زیستگاه های پرندگان شکاری نیاز به بضاعت علمی و گروه کارشناسی و اجرای توانمندی خاص دارد زیرا امکان دفاع از ارزش های کیفی پرندگان و همچنین حفاظت از زیستگاه به عنوان نوعی الگوی کاربری زمین که همیشه در رقابت با سایر استفاده های فیزیکی قرار دارد به سادگی امکان پذیر نیست.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر ادامه داد: تا زمانی که همترازی ارزش های محیط زیستی با ارزش های اقتصادی در سطح تصمیم گیران با رغبت پذیرفته نشود یا روش های ارزیابی و تبدیل ارزش های کیفی پیشرفت قابل توجهی نکند، اجبارا باید تلفیقی از همه این استدلال ها را به کار گرفت تا شاید صدمات وارد شده به زیستگاه ها و حیات وحش به حداقل خود کاهش یابد.
دلشب با بیان اینکه پرندگان شکاری گرچه دارای ارزش های زیبایی شناختی، اکولوژیکی، اخلاقی، ورزشی و اکوتوریسمی هستند، اما هیچیک از این موارد به تنهایی قادر به حفظ موجودیت و امکان بهسازی زیستگاه های آنها را ندارند.
وی افزود: روند توسعه در منطقه به گونه ای خواهد بود که ارزش های اقتصادی در اولویت قرار می گیرد در این صورت شاید بتوان با تلفیق تمام استدلال ها و با پشتوانه علمی لازم توجیهی برای حفاظت از این گونه ها ارایه کرد.
*** آمادگی محیط زیست بوشهر برای مقابله با زنده گیری پرندگان شکاری
وی در خصوص اقدامات امسال اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر برای جلوگیری از زنده گیری این پرندگان گفت: این اداره کل طی هفته جاری و قبل از آغاز فصل کوخه نشینی و قاچاق نسبت به تشکیل جلسه جهت هماهنگی و تبادل نظر روسای ادارت ستادی و شهرستان ها، نامه نگاری با نیروی انتظامی و برخی یگان های دیگر برای همکاری، تجهیز پاسگاه های محیط بانی، توزیع تجهیزات انفرادی و حفاظتی مانند شوکر و افشانه به کارکنان، تهیه کلاه ایمنی برای موتور سواران و همچنین لباس های شب نما جهت گشت و کنترل های مستمر، کفش و عینک آفتابی و لباس برای نیروهای یگان حفاظت و پرداخت کمک هزینه جهت فصل زنده گیری پرندگان شکاری اقدام کرده است.
دلشب افزود: همچنین اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر اکیپ های مجهز به خودرو و موتورسیکلت صحرایی و دوربین های دوچشمی و سایر تجهیزات را پیش بینی و عملیات پیمایش را در ارتفاعات آغاز کرده است که این مهم توسط یگان حفاظت این اداره کل طی هفته گذشته و با استفاده از امکانات بیشتر و استفاده از روش های کارآمد تر از گذشته شکل گرفته است، لذا یگان حفاظت محیط زیست استان در آمادگی کامل برای جلوگیری از کوخه نشینی و زنده گیری پرندگان شکاری قرار دارد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر خاطر نشان کرد: خوشبختانه با پیگیری مکرر سازمان محیط زیست و اداره کل محیط زیست استان های کشور میزان جرایم ضرر و زیان به حیات وحش در سال جاری به روز شده است، به عنوان مثال میزان جریمه ای که متخلف باید برای شکار دلیجه پرداخت کند 20میلیون تومان و برای شاهین، بحری و بالابان 60 میلیون تومان شده است.
وی ادامه داد: جریمه کیفری نیز که در قوانین مرتبط آمده بنا به تشخیص قاضی پرونده متخلف تعیین می شود.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر با بیان اینکه نیروی انتظامی تعامل و همکاری مناسبی با این اداره کل داشته و در سالجاری مکاتبه ای صورت گرفته است، گفت: همچنین همکاری گمرک بوشهر، مرزبانی و واحدهای گشت دریایی سپاه پاسداران نیز اهمیت زیادی دارد.
وی آموزش، فرهنگ سازی، اشاعه فرهنگ زیست محیطی و اطلاع رسانی، همکاری نهادهای غیر دولتی و نیز همکاری رسانه های عمومی را برای جلوگیری از زنده گیری و قاچاق پرندگان شکاری مهم و موثر دانست، گفت: آموزش از مهمترین مواردی است که در جلوگیری از ورود اتباع بیگانه که برای قاچاق پرندگان شکاری و شکار پرندگانی چون هوبره وارد استان می شوند و کنترل بیشتر مبادی ورودی، خروجی و گمرک استان با هماهنگی که از طرف این اداره کل با شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی، سازمان بنادر و کشتیرانی و فرماندهی نیروی انتظامی صورت گرفته است دارای اهمیت است.
دلشب، هماهنگی با قضات دادگستری و بیان حساسیت موضوع که منتج به صدور احکام جدی و بازدارنده شود و جهت برخورد شدیدتر با متخلفان و عدم تبدیل حبس به جزای نقدی، تجهیز گارد محیط زیست استان از نظر نیروی انسانی و امکانات حفاظت فردی و بهبود وضعیت معیشتی ماموران و ارتقای سطح زندگی آنان را از دیگر راهکار های جلوگیری از زنده گیری و قاچاق پرندگان شکاری عنوان کرد.
