کسب دانش فنی انجماد اسپرم پنج گونه ماهی خاویاری

شهروز برادران از محققان این طرح با اشاره به وضعیت ماهیان خاویاری در کشور گفت: ماهیان خاویاری به شدت در معرض خطر انقراض هستند و فشار صیادی روی این گونه آبزی زیاد است از این رو سال به سال وضع مولدین این گونه ماهی بدتر می‌شود.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر جمعیت مولدین جنس «ماده» ماهیان خاویاری وضعیت نسبتا خوبی داشته‌اند؛ ولی در مقابل مولدین نر کیفیت لازم را به لحاظ اسپرم ندارند؛ به این معنی که اسپرم آنها از کیفیت پایینی برخوردار است و در نتیجه از کیفیت لازم برای لقاح برخوردار نیستند و سال به سال این قابلیت نیز کاهش می‌یابد.

برادران یادآور شد: با وجود چنین وضعیتی طرح نگهداری از اسپرم ماهیان خاویاری به صورت منجمد شده مطرح شد تا از این طریق کمبود اسپرم این ماهیان به نحوی جبران شود.

این محقق با اشاره به گسترس صنعت آبزی‌پروری در کشور یادآور شد: در آینده با کمبود اسپرم با کیفیت مناسب مواجه خواهیم شد که لازم است با استفاده از تکنیک‌هایی اسپرم‌های مورد نیاز را برای مدت طولانی نگهداری کنیم تا در سال‌های آتی اسپرم‌های منجمد شده را در اختبار پرورش دهندگان قرار دهیم.

وی از کسب دانش فنی انجماد اسپرم ماهیان خاویاری خبرداد و خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح بر روی پنج گونه ماهی خاویاری دریای خزر تاکنون موفق به انجماد اسپرم تاسماهیان ایرانی و روسی، فیل ماهی،‌ازون برون و ماهی شیپ شده ایم و میزان لقاح از بهترین مولدها بیش از 40 درصد بوده است.

برادران، با تاکید بر اینکه این تکنیک به بسیاری از عوامل بستگی دارد،‌اظهار داشت: مهمترین عوامل موثر در موفقیت انجماد اسپرم، کیفیت اسپرم اولیه است. اگر مولد اول، اسپرم با کیفیت و مناسب نداشته باشد کل این پروژه مختل خواهد شد و لقاح خوبی صورت نخواهد گرفت و جمعیت این گونه از ماهیان رو به کاهش می‌رود.

وی با بیان اینکه این طرح بر روی ماهی سفید،‌کپور ماهیان و قزل آلا نیز اجرایی شده است، از آمادگی این مرکز تحقیقاتی برای انجماد اسپرم سایر گونه‌های آبزی خبر داد.

 

برادران با اشاره به نحوه انجماد اسپرم ماهیان خاویاری خاطر نشان کرد: در ابتدا، این پروژه به روش دستی اجرا شد و در حال حاضر روش دستی، روش تایید شده علمی نیست؛ چون قابلیت تکرار پذیری ندارد و اطمینان از نتایج به دست آمده از بار اول تا بار دهم وجود نخواهد شد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر دستگاه‌های اتوماتیکی در اختیار ما قرار دارد که با استفاده از این دستگاه با دقت بالایی اقدام به انجماد اسپرم‌ ماهیان خاویاری می‌شود ضمن آنکه قابلیت تکرار پذیری را دارد و نتایج هر بار آزمایش یکسان خواهد بود.

برادران در این باره توضیح داد: برای انجماد ابتدا اسپرم‌ها به لحاظ کیفیت،‌ مدت زمان تحرک اسپرم‌ها و نوع تحرک مورد بررسی کیفی قرار گرفتند و در صورتی که کیفیت اسپرم‌ها تایید می‌شدند، با قرار دادن در ازت مایع به صورت مرحله به مرحله در دمای منهای 196 درجه منجمد می‌شدند.

محقق طرح انجماد اسپرم ماهیان خاویاری در خصوص محدودیت زمانی نگهداری اسپرم‌ها افزود: در تئوری محدودیتی برای نگهداری اسپرم‌های انجمادی وجود ندارد به گونه‌ای که محققان روسی که زودتر از ما این تکنیک را اجرایی کردند نمونه‌های 15 ساله را نگهداری می‌کنند.

وی با بیان اینکه عمر این علم کمتر از 30 سال است، یادآور شد: این علم در حال توسعه است و ما به فکر توسعه روش‌های سرمادهی هستیم.

برادران از کاربردی شدن اسپرم‌های منجمد شده در این مرکز تحقیقاتی خبر داد و گفت: چون در نزدیکی مراکز تکثیر ماهیان خاویاری هستیم در چند مورد از ما درخواست اسپرم‌های انجمادی شده است. این مراکز هر چند که دارای مولدین ماده خوبی بودند ولی مولدین نر آنها دارای اسپرم‌های با کیفیت نبودند و از این رو از ما درخواست اسپرم ماهیان را کردند و ما اسپرم‌های منجمد شده ماهیان خاویاری را در اختیار آنها قرار دادیم تا از انقراض آنها جلوگیری شود.

وی با تاکید بر این که برای تجاری‌سازی این طرح در ابتدای راه هستیم و نیاز به تحقیقات بیشتر داریم، خاطرنشان کرد: در ابتدای اجرا، این طرح را یک تحقیق فانتزی تلقی می‌کردند ولی به مرور زمان اهمیت این طرح به اثبات رسید.

No tags for this post.