داشتن چارچوب کلان و راهبردی برای علم و فناوری از ضروریات کشور است

سیناپرس: مهندس پرویز کاظمی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، با اشاره به ابلاغ سیاست های کلی علم و فناوری از سوی رهبر معظم انقلاب، گفت: در نگاه اول داشتن یک چنین چارچوب کلان و راهبردی برای علم و فناوری جزو ضروریات کشور است چون ما در هر زمینه ای باید دارای یک چشم انداز باشیم و سپس مسوولیت های متناسب با آن را تعریف کنیم.

 

کاظمی افزود: دو موضوع مهم که در این سیاست ها به آن پرداخته شده یکی مرجعیت علمی و فناوری در جهان است و دیگری قطب علمی در جهان اسلام. البته این دو هدف، اهداف بسیار سختی است اما دست نیافتنی نیست و باید در آن چشم اندازی که مطرح می شود، مواردی را مشخص کنیم و برای دستیابی به آنها، راه ها و راهکارهایش را تعریف کنیم. برای این منظور نمی توان گفت تلاش مضاعف بلکه باید گفت تلاشی با تصاعد هندسی نیاز است که ما بتوانیم به این اهداف برسیم.

 

وزیر پیشین رفاه و تامین اجتماعی خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگری که در این سیاست ها آمده و جای تقدیر دارد، اصلاح ساختار نظام آموزشی و تحقیقاتی است. البته ناگفته نماند که اصلاح این ساختار در یک فرآیند زمانی متناسب با خودش می بایست اتفاق بیفتد.

وی تاکید کرد: بحث ورود به دانشگاه و خروج از دانشگاه موضوع مهم دیگری است که در این سیاست ها به آن اشاره شده است. متاسفانه در کشور ما این اتفاق افتاده که شاید ورود به دانشگاه بسیار سخت باشد ولی خروج از آن بسیار راحت است. در صورتی که باید مباحث علمی در دانشگاه به گونه ای طراحی شود که افراد وقتی از آن فارغ التحصیل می شوند، بار علمی داشته باشند. در صورتی که الان فارغ التحصیلان دانشگاهی وقتی می خواهند وارد بازار کار شوند، ابتدا آنها را می فرستند که آموزش هایی را ببینند.

کاظمی در ادامه اظهار داشت: موضوع دیگری که به آن پرداخته شده، توجه به نخبگان و فرهیختگان است چون نوعا آدم فرهیخته و نخبه نمی تواند یک جا راکد و بلااستفاده بماند. اگر از توانمندی هایش استفاده نشود، مثل آب زلالی است که می رود در جایی که مفید واقع شود. در چند سال اخیر یکی از خسارت هایی که متحمل شدیم خروج عزیزان تحصیل کرده و نخبه از کشور بوده است.

این کارشناس مدیریت و اقتصاد، یادآور شد: یکی از مواردی که در گذشته کمتر مورد توجه قرار گرفته و حالا به آن توجه می شود، این است که معمولا در کشورهای پیشرفته، درصد قابل توجهی از تولید ناخالص ملی را به بحث تحقیق و توسعه اختصاص می دهند. در دنیای امروز بحث R&D جایگاه ویژه ای دارد و بسیاری از پیشرفت هایی که اتفاق می افتد، پایه های علمی دارد. ما اگر به حدیثی که از امام علی (ع) است توجه کنیم، اشاره می فرمایند: «قبل از اینکه حرف بزنید، فکر کنید». معنی این همان مفهوم تحقیق و توسعه است. اینجا اشاره شده که ما باید به یک سطح 4 درصد تولید ناخالص ملی برای بودجه تحقیق و توسعه تا سال 1404 برسیم که یک نوید بسیار مهم است. البته یک موضوع مهم در این ارتباط مطرح است که نوع هزینه کرد این 4 درصد هم باید مشخص شود یعنی این 4 درصد در چه سرفصل هایی هزینه شود که برآیند مطلوب خود را نشان دهد.   

وی با تاکید بر اهمیت بحث اخلاق مداری در جامعه پژوهندگان بر پایه مبانی دینی و فرهنگی، خاطرنشان کرد: در این سیاست ها اشاره شده به بحث تشکیل کرسی های آزاداندیشی و تضارب آرا که من روی این موضوع خیلی حساسیت دارم و اعتقادم بر این است که ما در کشور در زمینه های مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و… به این کرسی های آزاداندیشی نیاز جدی داریم. ما نباید سقفی برای آن در نظر بگیریم و خط قرمزی تعیین کنیم چون تضارب آرا باعث رشد و شکوفایی و بروز استعدادها می شود.

کاظمی با اشاره به اهمیت بحث کاربردی کردن تحقیقات در کشور، افزود: استفاده از بخش خصوصی موضوع بسیار مهم دیگری است که علاوه بر بحث های اقتصادی و صنعتی، در بحث علم و فناوری هم می تواند کمک کند چون توانمندی هایی در بخش خصوصی داریم که باید از آن بهره بگیریم. بحث بسیار مهم دیگر در حوزه علم و فناوری، بحث ارتباطات با جهان است. باید مقالاتمان ارایه کنیم، توانمندی هایمان را ارایه کنیم، مطالعات و تحقیقاتمان را ارایه کنیم. پیامبر می فرمایند: «علم را بیاموزید ولو اینکه در چین باشد». وقتی پیامبر در مورد علم چنین اشاره ای دارند ما به این نتیجه می رسیم که باید ارتباطات و تعاملات علمی خود را با جهان توسعه دهیم به ویژه کشورهای جهان اسلام را در اولویت قرار دهیم. بخش خصوصی در این زمینه می تواند خیلی کمک کند.

وزیر پیشین رفاه و تامین اجتماعی در پایان گفت: من وقتی این سیاست ها را مرور می کردم، دیدم که این سرفصل ها، شاید دردهایی است که ما هم داریم. دردهایی است که بحث پژوهش و بحث توسعه دارد. آسیب هایی است که ما در این موضوعات خوردیم. من فکر می کنم که اگر ما به اینها توجه کنیم و اینها را عملیاتی کنیم و نیز جلساتی برای برنامه محور کردن این سیاست ها برگزار و این ها را تبدیل به عدد و رقم بکنیم و میزان انحراف های سالانه آن را اندازه بگیریم، در سرعت بخشیدن به پیشرفت کشور بسیار موثر خواهد بود.    

No tags for this post.